Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Tryuk,Przekładustnykonferencyjny,Warszawa2007
ISBN978-83-01-15113-3,©byWNPWN2007
płaskorzeźbywyrytepostacifaraonaTutenchamonaikrólowej,następ-
nieznajdujesięmniejszapostaćHoremheba,wówczasdowódcywojsk
faraona.Polewejstroniepłaskorzeźbyzostałyumieszczonemniejsze
postaciSyryjczykówiLibijczyków,którzyoddającześćfaraonowiibłagają
goopomocdlarejonówdotkniętychsuszą.Pośrodkuznajdujesiępostać
,,podwójnegotłumacza,,,jednazwróconawstronęHoremheba,druga
wstronęobcokrajowców.Tapodwójnapostaćjestnajmniejsza,co
świadczyobardzoniskiejpozycjitłumaczawadministracjifaraona,
ajednocześniepodkreślajegorolęjakopośrednika.Nadgłowątłumacza
znajdujesiępustykartusz,naktórymmiałybyćwyrytesłowatłumacza,
czegonigdyniezrobiono,gdyżHoremheb,gdyzostałfaraonem,kazał
sobiezbudowaćinnygrobowiec.
NiemamyżadnychświadectwistnieniatłumaczywstarożytnejGrecji,
gdziepowszechniewystępowałaawersjadojęzykówobcych.Cesarstwo
Rzymskiezaśbyłodwujęzycznymimperiumzgodniezzasadą:,,Utriusque
linguae,utriusqueorationisfacultate,,.WykształconyRzymianinmusiał
odznaczaćsiędobrąznajomościągreki,ajegodziecipoznawałytenjęzyk
odnajmłodszychlat.Pliniuszpisze:,,Felicesillosquorumfidesetindustria
nonperinternuntiosetinterpreterprobabantur,,.WSenaciejednaknie
wypadałoodpowiadaćgreckimposłompogrecku,dlategozaangażowano
tłumacza,np.w154r.p.n.e.senatorC.Aciliusspełniłrolętłumacza
podczasspotkaniazfilozofamigreckimi.JakcytujewswejpracyKurz
(1997:3):,,EtinsenatumquidemintroductiinterperteusisuntC.Acilio
senatore,,.
Tłumaczeznajdowalizatrudnieniewadministracji,którapotrzebo-
wałaichusługwkontaktachzpodbityminarodami:Egipcjanami,Syryj-
czykami,Scytami,Germanami,Celtamiitp.Czasembyliopłacaniprzez
administrację,czasembezpośrednioprzezurzędnika.Pliniuszwspomina
o130tłumaczachjęzykówbarbarzyńskichzrejonuPontu,gdziemówiono
w300językach!Zachowałysięnagrobkitłumaczy.T.FlaviusArzachos,
któregonagrobekznajdujesięwogrodachJustyniana,byłprawdopodob-
nieAfrykańczykiem.ZnanyjestnagrobekwystawionytłumaczowiDomi-
tiusowiHeliodorusowi,któryprawdopodobniepochodziłzeWschodu.
Oobecnościtłumaczyświadcząinskrypcjeodnalezionewokolicach
BudapesztuiMaastricht.SarkofagdackiegotłumaczaMarcusaUlpiusa
CelerinusazILegionuzostałodkrytywSzönypodBudapesztem.Znajdu-
jącysięnanimnapisgłosi:,,MarcusUlpiusCelerinussalariariuslegionisI.
adiutricispiaefidelisinterpretexDacorum,,(por.Kurz1997).Przytaczane
17