Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozrachunkipoprzełomie.Polskieprzekładyzliteraturybułgarskiejś
17
gotłumaczyćrównieżwbyłychkrajachsocjalistycznych4,aleitakstatusquo
bułgarskichprzekładównadalmiałlabilnycharakter.Stanzawieszeniarugujący
widocznąobecnośćkulturzkrajówbyłegonobozusocjalistycznego”trwałwiele
lat.Niektóreliteraturysłowiańskie,jużwcześniejdominującewpolskimkanonie
przekładowym,szybciejwróciłydoobiegukultury(np.czeskaczypaństw-byłych
republikTitowskiejJugosławii).Bułgarskietytułyniedość,żerzadko,tojeszcze
zewzględunarozproszenie,atakżemnogośćefemerycznychoficynwydawni‑
czychztrudemdocierałydoodbiorcyistalejeszczefunkcjonująwsferzeźle
obecnych.Pozatymdorobekprzekładowyliteraturybułgarskiejzobiektywnych
przyczynznaczniesięskurczył.Zczynnejdziałalnościwycofalisiętłumaczeak‑
tywniwpoprzednichdziesięcioleciach.Młodszageneracjadopierokształtujeswój
profesjonalnywarsztat,trudnobyłobyteżwykazać,żesystematycznieprzybywa
tłumaczonychprzezeńtekstów.Czymożnazatemuznać,żeśrodowiskutemu
brakdeterminacjiwtranslatorskichposzukiwaniach?Odpowiedźnatopytanie
wydajesiętkwićwewcześniejrzadko,ainiezbytotwarciedyskutowanejkwestii;
zuwaginawzględniesatysfakcjonującematerialnekorzyści,jakiemożnauzyskać
ztegotypupracy,niewieluabsolwentówbułgarystykichcebezwarunkowoanga‑
żowaćsięwdziedzinę,któramabardzokruchystatusmaterialny.
Możnazatemstwierdzić,żewspółcześniedziałającytłumaczeliteraturybuł‑
garskiej(awłaściwieliteratursłowiańskichwogóle)zmagającysięzmateriąpe‑
ryferyjnychkulturmająprzedsobąniełatwezadanie.Zjednejstronywprzestrzeni
odbiorudominujeczytelnikoczekującyniezbytskomplikowanej,poczytnejlite‑
raturyzrepertuarupopularnego(tukrajpochodzeniamawzasadziedrugorzęd‑
neznaczenie),zatemteoretycznieistniejepokusaprzyswojeniarodzimejsferze
kulturytekstównpokupnych”5.Zdrugiejstrony1jeśliprzypisaćtłumaczowi,
aonsamteżdeklarujewolęodgrywaniarolikuratoraianimatoradialoguinter‑
kulturowego1pilnieizdecydowanienależałobydążyćdopromowaniaauten‑
tyczniewysokiejpróbyliteraturytwórcównajmłodszegopokoleniabułgarskich
postmodernistów,obecnychiuznanychjużwobiegumiędzynarodowym.Byłyby
tozarównotekstyautorów:1)piszącychwojczystymjęzyku,atłumaczonych
zpowodzeniemnaniemiecki,angielski,francuski,np.G.Gospodinow,M.Iwa‑
nowa,aleteż2)piszącychponiemiecku,angielskuifunkcjonującychzauten‑
tycznympowodzeniemwobiegunierodzimym,europejskim,adopieropóźniej
wbułgarskim,np.IlijaTrojanowczyAntoniGeorgiew6.
4NałamachnLiteraturynaŚwiecie”1993,nr9ukazałysiętłumaczeniatekstówbułgarskichemi‑
grantów,dysydentów,jakGeorgiMarkow,StefanGruewczyAtanasSławow.
5Szerokiepoledopopisumanp.prozaaktualizującawątkihistorycznezepoknajdawniejszych
(wątkiprasłowiańskie,chrystianizacjaBułgarii,podbojetureckieczyherezjabogomilska)wgatunkach
przygodowo-kryminalnych.
6Zakładamy,żefunkcjonujewpolskimobieguwmiarępełnykanonklasykibułgarskiejiwzwiąz‑
kuztymaktywnośćprzekładowczapowinnasiękoncentrowaćprzedewszystkimnawspółczesnym
repertuarzetekstowym.
2Przekładyś
