Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Strukturaksiążki
pięćdziesiątychpoprzełomiepaździernikowym,rozdziałdrugilatsześćdziesiątych
isiedemdziesiątych,atrzecigłównielatsiedemdziesiątych,choćkreślęwnim
szkicZakładuMetodologii,niejednokrotnieodnoszącsiętakżedolatosiemdzie-
siątych.Czwartyipiątyrozdziałdotycząlatosiemdziesiątych,zeszczególnym
naciskiemnaprzełomowelata1980–1981.Wreszcierozdziałostatnibadaciągłość
tradycjiOssowskiego,Nowakaiantypozytywistycznejrebeliiporoku1989.
Podrugie,kolejnedekadyrozwojuprogramuNowakamożnascharakte-
ryzowaćpoprzezgłównywektornadającykierunekwysiłkowipoznawczemu.
Wrozdzialepierwszymanalizujęufundowanieparadygmatuwrazzbadaniem
studentówWarszawy,podkreślając,żesprężynąrozwojusocjologiiankietowej
byławówczasmetodologia.WlatachsześćdziesiątychisiedemdziesiątychNowak
opracowujeideałnaukiitonatympolunastępujenajistotniejszypostęp,który
przedstawiamwrozdzialedrugim.WreszciewlatachosiemdziesiątychNowak
opracowujeteorie,któremiałyzdaćsprawęztoczącychsięwydarzeńspołeczno-
-politycznych–losytegoprzedsięwzięciaopisujęwrozdzialeczwartym.Także
przełomantypozytywistycznyuczniówNowaka,opisanywrozdzialepiątym,
dokonałsięprzedewszystkimwwymiarzeteoretycznym,adopierowdalszych
konsekwencjachwmetodologicznymiodnoszącymsiędoideałunauki.Wostat-
nimrozdzialepokazuję,jakrewolucyjnystylmyślowyopracowywanywlatach
osiemdziesiątychstałsięczęściągłównegonurtusocjologii.
Potrzecie,Lakatoszawarłwswoichrozprawachważnąintuicję,zgodnie
zktórądozmianyprogramubadawczegodochodzipospełnieniudwóchwarun-
ków:degeneracjistaregoprogramuirozwojunowego.Zgodnieztymprzeko-
naniemwrozdzialedrugimiczwartymanalizujędegeneracjęprogramubadaw-
czegoNowaka,awrozdzialepiątympokazuję,jakukonstytuowałsięnowystyl
myślowy.Socjologiapozytywistycznazostaładoprowadzonadoswoichgranic
zarównojakoteoriawyjaśniająca(rozdziałczwarty),jakiteoriakonstytuująca
fakty(rozdziałpiąty).Poroku1989widzimy,jakobumarłyprogrambadań
ankietowychnapowrótstajesiępostępowy.
To,żeposługujęsięróżnymipojęciami,nawetjeślipochodzązjednejtradycji
filozoficznej,maswojekonsekwencje.Chciałbymzwrócićuwagęnajednąrzecz:
odmiennąjednostkęanalizynagruncieprzywoływanychprzezemnieteorii.
WtytuletejpracywystępująoboksiebiewyrażenianStefanNowak”,nstudiumte-
oretyczne”inkrągmyślowy”
35
–odpowiadającewyżejwymienionympodejściom
35Terminnkrągmyślowy”jestmodyfikacjąFleckowskiegopojęciakolektywumyślowego.
Bohaterommojejksiążkinkolektyw”przywodzinamyślwpierwszejkolejnościniepojęcieteoretyczne,
leczto,oczympisałdoswojegoojcaświeżoupieczony,leczszybkouczącysiężyciastudentzutworu
JackaKaczmarskiego:nNamnieipodobnychdomnieprzyszłośćkrajudziśspoczywa!/Czywychociaż
21
