Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZakładMetodologiijakosystemwzględnieizolowany
Zkoleito,codziałosięwZakładzieMetodologii,jestznakomitymprzykła-
demzmianyparadygmatycznejwnaukachspołecznych.Istniałbowiemugrun-
towanyprogrambadawczy,którywobeczachodzącychprzemianspołecznych
domagałsięnatychmiastowejrewizji.UczniowieNowaka,zamiasttrwaćwma-
razmieintelektualnym,przeprowadzilirewolucjęnaukową–trwanieprzystarym
programieidokonywanieniewielkichzmiantakżebyłobystrategiąwyjściazkry-
zysu(aprzynajmniejjegoprzetrwania).Przyjrzeniesiętemuprzypadkowizbliska
pozwalazatemformułowaćwnioskizzakresuteoriizmianynaukowej.
ZakładMetodologiijakosystemwzględnieizolowany
Czytelnikmożeczasemodnieśćwrażenie,żeautorksiążkizapomina,iż
ZakładMetodologiiniebyłsamotnąwyspą,leczczęściąznaczniewiększejcało-
ści.Przełomantypozytywistycznybyłwszakżefenomenemcharakterystycznym
zarównodlasocjologiiświatowej,jakipolskiej
38
.Nurtantypozytywistyczny
niejakowystępowałwsposóbnieprzerwanyiwspółistniałznurtempozytywi-
stycznym–wystarczywspomniećpierwsząidrugąkłótnięometodę39,prace
HerbertaBlumera,PitrimaSorokina,CharlesaWrightaMillsa,AlvinaGouldnera
czyPeteraBergeraiThomasaLuckmanna.Polscyantypozytywiściczerpalizresztą
ztegodorobku.Podobniemożnanapisaćhistoriępolskiejsocjologii:odFloriana
Znanieckiego,przezStanisławaOssowskiego,JanaStrzeleckiego,Edmunda
Mokrzyckiego,poZbigniewaBokszańskiego,MarkaZiółkowskiego,Andrzeja
Piotrowskiego,ElżbietęHałasczyZdzisławaKrasnodębskiego(bywspomnieć
tylkoniektórych,tytułemprzykładu)40.Takżewbezpośrednimotoczeniuwar-
szawskiejsocjologiiwidaćwlatachosiemdziesiątychwyraźnewpływyantypozy-
38Natentematzob.EdmundMokrzycki,Wstęp,w:Kryzysischizma.Antyscjentystycznetendencje
wsocjologiiwspółczesnej,red.tegoż,PaństwowyInstytutWydawniczy,Warszawa1984,s.5–11;A.Wyka,
Badaczspołecznywobecdoświadczenia,dz.cyt.,s.16–20.
39
TheodorW.Adornoiin.,ThePositivistDisputeinGermanSociology(1969),przekł.GlynAdey,
DavidFrisby,Harper&Row,NewYork1976.
40ZbigniewBokszański,AndrzejPiotrowski,MarekZiółkowski,Socjologiajęzyka,Wiedza
Powszechna,Warszawa1977;MarekZiółkowski,Znaczenie,interakcja,rozumienie.Studiumzsym-
bolicznegointerakcjonizmuisocjologiifenomenologicznejjakowersjisocjologiihumanistycznej,Państwowe
WydawnictwoNaukowe,Warszawa1981;ElżbietaHałas,Symbolicznyinterakcjonizm–wielośćorien-
tacjiapodstawyjednościperspektywy,nStudiaSocjologiczne”1981,nr4,s.103–114;taż,Floriana
Znanieckiegokoncepcjadefinicjisytuacjiainterpretacyjnyparadygmatsocjologii,nStudiaSocjologiczne”
1983,nr1,s.33–42;taż,Życiespołecznewperspektywiedramaturgicznej,nKulturaiSpołeczeństwo”
1987,t.31,nr3,s.105–120;ZdzisławKrasnodębski,Rozumienieludzkiegozachowania.Rozważania
ofilozoficznychpodstawachnaukhumanistycznychispołecznych,PaństwowyInstytutWydawniczy,
Warszawa1986.
23
