Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Metodajakonarzędziepolityczneiteoretyczne.Konstytucjaprogramusocjologiiankietowej
Ankietaprzeprowadzonanapopulacjiwarszawskichstudentówstałasię
wzorcemwyznaczającymstandardybadańsocjologicznychnawielelat49.Wla-
tachosiemdziesiątychwnociedopierwszegowydaniaksiążkowegoswojego
projektuNowakpisał:
Wedleposiadanychprzezautorówwiadomościbyłon[raportStudenciWarszawy
wydanywformiepowielaczowej]czytany(wczytelniach,oczywiście)przez
kolejnegeneracjestudentówimłodychpracownikównauki,stanowiłdlawielu
badańbądźpunktwyjściaprzyformułowaniuproblematyki,bądźteżpunkt
odniesieniadlauzyskanychwyników,anierzadkobyłrównieżźródłempytań-
-wskaźnikówwbadaniachświadomościróżnychgrupspołecznychnaszego
kraju50.
Nawetjeślitrudnodziśocenić,czybadaniestudentówbyłotakpowszechnie
znane,jaktwierdziNowak,tobezwątpieniabyłoonokluczoweidlasamego
Nowaka,idlakolektywuZakładuMetodologii51.Jedenzrozmówców,opisując
auręotaczającąNowaka,zacząłwłaśnieodnsłynnych”badań.Jakwspominałinny,
ichfamakrążyławśródstudentówjeszczenapoczątkulatsiedemdziesiątych.
Wpewnymmomencie,zinicjatywystudentów,zaczęliomawiaćzNowakiem
badaniesprzedponaddekadynanieformalnychspotkaniach.Wtrakcierealizacji
iopracowywaniawynikówukonstytuowanyzostałparadygmatankietowy,który
stałsięistotnymelementempejzażupolskiejsocjologii.Naukametodologiison-
dażowejstałasięwówczaspointdepassagewarszawskichsocjologówniezależnie
odichorientacjiteoretycznej.
49
Otym,jakrozumiećstwierdzenie,żebyłatopracanwzorcowa”(nparadygmatyczna”czy
nbędącaokazem”,zgodnieztłumaczeniemStefanaAmsterdamskiego–zob.ThomasS.Kuhn,Raz
jeszczeoparadygmatach(1974),w:tegoż,Dwabieguny.Tradycjainowatorstwowbadaniachnauko-
wych,przekł.StefanAmsterdamski,PaństwowyInstytutWydawniczy,Warszawa1985,s.411–412),
piszejasnoThomasKuhnwPostscriptum(1969)doStrukturyrewolucjinaukowych(1962),przekł.
HelenaOstromęcka,FundacjaAletheia,Warszawa2001,s.323–330.Podkreślatamrolęprzykładów
wkształceniunowychadeptówdyscyplinnaukowych.Zob.takżeDouglasLeeEckberg,LesterHill,
Theparadigmconceptandsociology.Acriticalreview,nAmericanSociologicalReview”1979,t.44,nr6,
s.925–937;JenniferPlatt,AHistoryofSociologicalResearchMethodsinAmerica.1920–1960(1996),
CambridgeUniversityPress,Cambridge–NewYork1998,s.248–256.
50S.Nowak,Zamiastwstępu,w:StudenciWarszawył,dz.cyt.,s.11.
51
Zob.A.Sułek,StefanNowakjakomistrzbadańankietowych,dz.cyt.,s.170–171.Wkorespon-
dencjizachowanejwZakładzieMetodologiiznajdujesięlistz1959rokuodKomitetuUczelnianego
ZwiązkuMłodzieżySocjalistycznejnaUniwersytecieWrocławskim,który,otrzymawszywcześniej
kwestionariuszwarszawski,prosioprzejrzenieprzygotowanejprzezsiebieankietyioporadydotyczące
jejprzeprowadzeniawśródstudentówzapomocąpróbyreprezentatywnej.Tenmałyprzykładpokazuje,
żesławabadańszybkozaczęłakrążyćpoPolsce.
29
