Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Genezasocjologiiankietowej
badawcze56.JakpodkreślaKuhn,wspólnotępowinnodaćsięwyznaczyćnie-
zależnieodpojęciaparadygmatuprzypomocywskaźnikówsocjologicznych
(wspólnecytowania,konferencje,współautorstwoitp.)57.Choćwmojejpracy
początkowotraktujęparadygmatsocjologiiankietowejjakoprojektformułowany
przezNowaka,towrozdzialetrzecimprzedstawię,wjakisposóbukonstytu-
owałonwspólnotęnaukową,któraskupiłasięinstytucjonalniewZakładzie
Metodologii;rolęwzorcapełniływniejbadanianadstudentami.Zanimprzejdę
doopisuparadygmatu(matrycydyscyplinarnej)polskiejsocjologiiankietowej,
takjakzostałaskonceptualizowanaprzezNowaka,postawiępytanieogenezę
tegoprogramuizarysujękilkamożliwychodpowiedzi.Skupięsięprzytymna
czynnikachzewnątrznaukowych.Żadnezprzedstawionychwyjaśnieńniebędzie
jednakwyczerpujące,bosamnapytanieogenezęodpowieminaczej,odwołując
siędowewnętrznejdynamikiprogramu.
Genezasocjologiiankietowej
Polskasocjologiaankietowapowstaławdrugiejpołowielatpięćdziesiątych.
Zasadnejestzapytać,cospowodowało,żewpisałasiętrwalewpejzażpolskiej
socjologiiiznalazłasięnaprzynajmniejdwiedekadynawyróżnionejpozycji
wśródinnychmetodbadawczych.Najprościejpowiedzieć,żezostałazaimporto-
wanazeStanówZjednoczonych,częściowowsposóbpośrednizFrancji.Warunki
dlaobustron–tych,którzywywieraliwpływ,itych,którzymuulegali–były
sprzyjające.Wtymsensiemożnamówićoamerykanizacjipolskiejsocjologii.
Polskaniebyłazresztąwyjątkiemwśródeuropejskichsocjologii,takżetych
odługiejtradycji,jaksocjologiafrancuska.
Socjologiaankietowarozumianatak,jakrozumiemyjąpodziśdzień,
tj.opartanakwestionariuszuireprezentatywnymdoborzepróby,powstała
wStanachZjednoczonychwlatachtrzydziestychXXwieku
58
.Sondażzdobyłsze-
56T.S.Kuhn,Postscriptum(1969),dz.cyt.,s.314–323;tenże,Razjeszczeoparadygmatach,dz.
cyt.,s.411–424.
57T.S.Kuhn,Postscriptum(1969),dz.cyt.,s.304–313.
58
PodstawowąhistoriępoczątkówbadańankietowychwStanachZjednoczonych,doroku1960,
opracowałaJeanM.Converse(SurveyResearchintheUnitedStates.RootsandEmergence1890–1960,
UniversityofCaliforniaPress,Berkeley1987).Znakomitąhistoriękulturysondażynapisałazkolei
SarahE.Igo(TheAveragedAmerican.Surveys,Citizens,andtheMakingofaMassPublic,Harvard
UniversityPress,Cambridge2007),aChristianFleckszczegółowoopisałbadanianadradiosłuchaczami
prowadzoneprzezPaulaF
.Lazarsfelda(ATransatlanticHistoryoftheSocialSciences.RobberBarons,
theThirdReichandtheInventionofEmpiricalSocialResearch(2007),przekł.HellaBeister,Bloomsbury
Academic,London–NewYork2011).
31
