Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przedwojnąprowadziły86szkółśrednichogólnokształcącychzliczbą
12,5tys.uczniów,natomiastwiosną1946r.działały44takieszkołyliczące
6,5tys.dziewczątichłopców.Wrokuszkolnym1947/48były42szkoły
średnieogólnokształcącekatolickiez8tys.uczenniciuczniów,1/3znich
mieszkaławinternatachprzyszkolnych51.
Zczasemwładzepaństwoweskutecznienękałyszkołykatolickie,za-
mierzającograniczaćichliczbę.Polegałotomiędzyinnyminapróbiezakła-
daniawtychszkołachorganizacjiantychrześcijańskich-ZwiązkuWalki
MłodychczyOrganizacjiMłodzieżyTowarzystwaUniwersytetuRobotni-
czego,pełniącychdywersyjnąrolęwobecwychowaniakatolickiego.Ponad-
towszkołachtychwprowadzonozakaztworzeniamłodzieżowychorgani-
zacjikatolickich.Nakłanianorównieżrodzicówdoprzenoszeniaswych
dziecizeszkółkatolickichdopaństwowych.Odbieranoniektórymszkołom
katolickimuprawnieniaszkółpaństwowych.Jeślinatomiastwydawano
takieuprawnienia,toczynionotowostatniejchwiliitylkonajedenrok
szkolny,cowytwarzałowśródrodzicówiuczniówatmosferęniepokoju
orazniepewnościztrudemprzezwyciężanąprzezszykanowanądyrekcję
inauczycieli52.
Władzekomunistycznewyszukiwałyrozmaitychpretekstówdozamy-
kaniatychplacówek,ajeżeliichnieznajdowały-poprostupowiadamiały
dyrekcjędanejszkoły,żeflniezostałaonaprzewidzianawsieciszkolnejna
najbliższyrokszkolny”53.Innymsposobembyłopozbawianieokreślonej
szkołyzrokunarokprawanaboruuczniówdoklasypierwszej,coprowa-
dziłodopowolnegowygasaniaszkoły,ajejlokaleisprzęt,będącewłasno-
ściązakonu,zazwyczajrekwirowanonarzeczszkolnictwapaństwowego54.
NarastającenapięciepolitycznewPolsceicorazbardziejjednoznacznie
dominującynurtsocjalistycznyspowodowały,żewroku1948zamknięto
wieleszkółkatolickich,atektórezostały,byłyprzejmowaneprzezpań-
stwo.WliścieepiskopatudoprezydentaB.Bierutabiskupizwracaliuwagę
nato,żesytuacjatakafljestsprzecznanietylkozwolnościąsumieniaiwy-
znania,alejesttowręczingerowaniewwewnętrzneżycieKościoła.Dowy-
raźnychipodstawowychprawKościołanależymożnośćprowadzeniaszkół
katolickich,doktórychuczęszczałybydziecirodzicówkatolickich,bowiem
znakomitawiększośćspołeczeństwapolskiegosątowierzącykatolicy.Lai-
---
---
---
---
---
-
51E.Kryńska,S.Mauersberg,IndoktrynacjamłodzieżyszkolnejwPolscewlatach1945-1956,
Białystok2003,s.17.
52Ibidem,s.17-18.
53ListykardynałówA.HlondaiA.Sapiehyz24czerwca1948r.doprezydentaB.Bieruta
orazbpaZ.Choromańskiego,sekretarzaEpiskopatu,z23sierpnia1948r.doMinisterstwa
Oświaty,za:P.Raina,KościółwPRL.Kościółkatolickiapaństwowświetledokumentów1945-1989,
t.1,lata1945-1959,Poznań1994,s.127-128,130-131.
54Ibidem.
46
