Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
cyzacjacałegoszkolnictwawPolsce,[ł]jestpogwałceniemswobodyreli-
gijnej,zagwarantowanejwKonstytucji”55.Niezmieniłotostanowiska
władzpaństwowychwobecprocesuupaństwowieniaoświaty-doroku
1950nastąpiłowyraźneograniczeniezasięguoddziaływaniaszkolnictwa
prywatnego,zwłaszczaszkółkatolickich56.
Obokupaństwowieniaważnymczynnikiemwprocesietworzeniano-
wejszkoływwarunkachnowejobowiązującejideologiibyłarealizacjawła-
ściwegoprogramunauczania.Stądnajbardziejistotnestałosięwówczas
eliminowanietychaspektówprogramowych,którewprowadzanejideologii
przeczyły.Polskawładzapowojennaodpoczątkuswegoistnieniadążyła
dowprowadzeniaiegzekwowaniazasadyrozdziałuKościołaodpaństwa.
Wzwiązkuztymjednymzzasadniczychelementówstałasiękwestiaeli-
minacjinauczaniareligiiorazwychowaniareligijnegozeszkół.Wnowej
sytuacjipolitycznejbyłorzecząoczywistą,żeproblematykareligijna,opie-
rającasiędotądnaprzedwojennychuregulowaniachprawnych,staniesię
płaszczyznąwalkiwładzyludowejiKościoła,walki,którejcenąbyłowy-
chowaniemłodzieży.Władzychodziłoozmianętegowychowaniazpań-
stwowegoinarodowegoorazreligijnegonawychowanieświeckie,izmian
tychzaczęładokonywaćgłównienagruncieszkoły.
Wpierwszychmomentachpozakończeniudziałańwojennych,kie-
dyszkoływszystkichszczeblipowstawałyżywiołowo,posługiwanosię
wnauczaniuprzedwojennymirozkładamilekcji,wktórychpierwszemiej-
scezajmowałareligiarealizowanawwymiarzedwóchlekcjitygodniowo
wkażdejklasie,zarównowszkolepowszechnej,jakiwśredniej.Religii
uczyli-podobniejakprzedwojną-duchowni,katechecilubnauczyciele
przedmiotówświeckich,którzyobdarzenizostaliprzezKościółtzw.misją
kanoniczną(missiocanonica).Równieżotwieraniunowychszkółiwznawia-
niuwnichzajęćlekcyjnychtowarzyszyłytradycyjneobrzędyreligijne.
Wszelkiepróbyprzeciwdziałaniatympraktykom,zabiegiwceluograni-
czeniaobecnościKościoławszkolespotykałysięwówczaszostrąkrytyką
zestronyspołeczeństwa,kleru,nauczycieli,rodzicówimłodzieży57.
JednymzpierwszychzagadnieńwkwestiiograniczaniawpływuKościo-
łaoraznaukireligiinadzieciimłodzieższkolnąbyłouzależnieniepobierania
naukireligiiodwoliiżyczeńrodziców,cofaktycznieczyniłoreligięprzed-
miotemnadobowiązkowym.Takapostawabyłasprzecznazpostanowie-
---
---
---
---
---
-
55ListEpiskopatuPolskidoPrezydentaB.BierutawsprawiesytuacjiKościoławPolsce
(dn.22grudnia1948r.),[w:]P.Raina,KościółwPRL…,op.cit.,s.137.
56A.Meissner,KształtowaniesięsieciśredniegoszkolnictwaogólnokształcącegowPolsceł,op.
cit.,s.64.
57H.Konopna,ReligiawszkołachPolskiLudowej.Sprawanauczaniareligiiwpolitycepaństwa
(1944-1961),Białystok1995,s.11.
47
