Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.PODSTAWOWEPARADYGMATYBADAŃSOCJOLOGICZNYCH
jakmatomiejsceuBarraclougha,oznaczająonedlaniegonadejściejakościo-
wonowegookresuwhistoriitegosystemu.Łatwozresztązauważyć,żewuję-
ciuHarveyaokrestencharakteryzujesięcechamistanowiącyminiejakood-
powiedŹnateimmanentneułomnościliberalnegokapitalizmu,którezdaniem
Polanyi,ego,przyczyniłysiędojegorozpadu.
ZarównoPolanyiiBarraclough,jakBelliHarvey_byniewspominaćjuż
oinnych,wymienianychwtekścieautorach_wjednoznacznysposóbobwiesz-
czająkoniecstarejinadejścienowejepoki,wróżnyjednaksposóbcharaktery-
zującjejnajbardziejznaczącecechy.Dwajpierwsipodkreślająwyłanianiesię
różnychelementówtego,cowsocjologiizwykłosięokreślaćmianemspołe-
czeństwamasowego,pozostaliskupiająsięnaeksponowaniuprzemianwstruk-
turzespołecznejizaznaczaniupewnychróżnicwsferzekultury.Wgruncie
rzeczy,jedynymobszaremzgodywkoncepcjachpodejmującychproblemwiel-
kiejzmianyjestprzekonanie,żenieistniejejużtenrodzajspołeczeństwa,
którebyłoanalizowaneprzezMarksa,WeberaiDurkheima,tenrodzajspołe-
czeństwa,wktórymprzezostatniestopięćdziesiątlatżyłowiększośćmiesz-
kańcówZachodu(Kumar1995,s.3).
Jakiwięcistnieje?
1.3.PODSTAWOWEPARADYGMATYBADAŃSOCJOLOGICZNYCH
OdpowiedŹnapostawionewyżejpytanieniejestłatwa,gdyżdzisiejsza
socjologiaomijazajmowaniesiętaksformułowanymproblemem.Można
wniejznaleŹćsporopracukazującychprzemianyróżnychaspektówwspół-
czesnegożyciaspołecznego,jednakżenawetciautorzy,którzy_jakGid-
densczyBeck_przyjmująbardziejcałościowepodejściedoopisutychprze-
mian,woląmówićopóŹnejnowoczesnościlubodrugiejnowoczesno-
ści,unikającbezpośredniejodpowiedzinapytanie,dojakiegostopniaowe
póŹneczydrugiewersjespołeczeństwanowoczesnegoróżniąsięod
wczesnychczyteżpierwotnychzasadorganizacjitegotypuładuspo-
łecznego.JaktodobitnieujmujeZygmuntBauman,ponowożytnasocjolo-
giaunikakonfrontacjizponowożytnościąjakopewnąformąrzeczywistości
społecznej,jakonowymzjawiskiemoodrębnych,nowychwłaściwościach
(1992,s.22;podkr.autora).Stanowiraczejmimetycznąreprezentacjępo-
nowożytnejkondycji(s.23)niżpróbęjejzewnętrznegoopisu,mniejlub
bardziejzdyscyplinowanegoposzukiwaniatychwłaściwości,którestano-
wiąwyróżniknowegotypuorganizacjispołecznej.
Powiedziećmożna,iżponowożytnasocjologianiedysponujepojęciem
ponowożytności,stwierdzaBauman(s.23;podkr.autora).Nietylkopono-
wożytności_niedysponujewgruncierzeczypojęciemspołeczeństwa,jako
bytuprzybierającegoróżneformy.Nanieobecnośćwewspółczesnychnaukach
33
