Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
joannatokarska-bakir
instytutSlawistykiPan
antroPologiczneteoriePrzemocy1980-2011
WStĘP
Antropologicznestudianadprzemocąrozpoczynająsięodstwierdzenia-pełnego
treści,zważywszyróżnorodnośćfolkways1-ojejuniwersalnościwspołeczeństwach
ludzkich:nNieznamytakiegospołeczeństwaaniformacjispołecznej,wktórejagre-
sjamiędzyosobnicza,zagrożeniefizyczne,atak,zabójstwolubkonfliktzbrojny
byłybyzupełnienieobecnelubzostałybyskuteczniezakazane”2.Mimojejuniwer-
salności,osobliwośćprzemocyujawniasięnajlepiej,gdybadasięporównawczo,
zuwzględnieniemzarównozmiennychróżnicującychwewnątrzpojedynczego
społeczeństwa,jakimiędzykulturowo.Przemocwydajesięoczywistadopóty,do-
pókibadającypodmiot,częstozewzględunanieuświadomionywzórkulturowy,
jakiemupodlega,niezdajesobiesprawyzepistemologicznychdeformacjipunktu
widzeniasprawcówiofiar,atakżeztego,żesamnieświadomieidentyfikujesięzktó-
rąśzwymienionychstron.Jeszczebardziejodnosisiętodomanifestacjiprzemocy
zbiorowej,którawystępujeniejakorazemzeswoimi,usprawiedliwiającymispraw-
ców,interpretacjami.Antropologicznepodejściedoprzemocysłużynietylkopod-
ważeniuowychkulturowouwarunkowanych,potocznychpewnikówwrozumieniu
aktówagresywnych,aleprzedewszystkimtemu,byichanalizaspełniłastandardy
rzetelnegonaukowegoopisu.NawiązującdodwóchmodeliopisuprzemocyDavi-
daRichesa,omawianychwdalszymciągutekstu,chodziłobyoto,byantyżydowską
1
Zob.W
.G.Sumner,Folkways.Astudyofthesociologicalimportanceofusages,manners,
customs,mores,andmorals(1907),przekładpolski:Naturalnesposobypostępowaniawgromadzie:
studiumsocjologicznegoznaczeniapraktykżyciacodziennego,manier,zwyczajów,obyczajóworazko-
deksówmoralnych,przeł.M.Kempny,K.Romaniszyn,Warszawa1995.
2
J.Abbink,Preface:ViolationandViolenceasCulturalPhenomena,[w:]MeaningsofViolence.
ACrossculturalPerspective(dalejMV),red.G.Aijmer,J.Abbink,Oxford2000,s.11.Zob.teżs.50.
L.H.Keeley,WarBeforeCivilization,MythofPeacefulSavage,NewYork1996;H.Joas,DerTraum
vondergewaltfreienModerne,nSinnundForm”1994,nr46(2),s.309-318.