Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zbrytyjskiegopunktuwidzeniakampaniatazostałazwieńczonasukcesem.Zawarto
porozumieniezrdzennąludnościąwsprawiepodziałuziemi,aFrancjaznalazłasię
wstaniemilitarnejifinansowejkatastrofy.Cenąwojnybyłojednakpodwojeniedługu
brytyjskiegorządu,którydlazrekompensowaniastratnałożyłnakolonienowepodatki.
Amerykanieniechętnieodnosilisiędotychniesprawiedliwychobciążeńizaczęli
podważaćautorytetodległego,obcegoimrządu.Napięciezaostrzałyincydenty(takiejak
bostońskiepicieherbatyz1773roku)iw1775rokudoszłodowybuchurewolucji.
DoprowadziłaonadocałkowitegooddzielenianowegopaństwaodImperium
Brytyjskiegow1783roku.
ZainteresowanieAmerykąsprawiło,żepowszechniezwróconouwagęnato,jak
traktowanisąniewolnicyprzywożenizAfrykidopracywamerykańskichibrytyjskich
koloniach.Wiemy,żemałżeństwoShelleyówubolewałonadtymproblemem,stądteż
Frankensteinainterpretowanojakokomentarzdokwestiiniewolnictwa,ukazujący
ciężkilosrasyistotwyraźnieodmiennychodinnych.
SkutkiwojnywAmerycedałosięodczućtakżeweFrancji.Porażkamilitarnaikoszty
finansoweosłabiłyzarównoinstytucjęmonarchii,jakifrancuskąelitęwładzy.Zasprawą
upowszechnieniasięideioświeceniowychorazprzesileńspołecznychcorazczęściej
zwracanouwagęnato,jaktraktowanisąobywatele.Jednak–mimozakorzenieniasię
nowychidei–arystokracjiudałosięzablokowaćreformyiumocnićswoją
uprzywilejowanąpozycję.Nieurodzaj,pogłębiającasięprzepaśćmiędzybogatymi
ibiednymiiwieleinnychczynnikówdoprowadziływkońcudokrwawejrewolucji.
W1789rokuwybuchłaRewolucjaFrancuska,wnastępstwiektórejdoszłodowojen
napoleońskich,któreodcisnęłyswojepiętnonapolitycewcałejEuropie.
RewolucjaFrancuskaprzeobraziłaspołeczeństwofrancuskieipopchnęławkierunku
bardziejdemokratycznegoiświeckiegosposobusprawowaniawładzy.Władzamałej
grupynadwiększością–przybiernejakceptacjitegostanurzeczyprzezwiększość–
przestałauchodzićzazgodnązprawemboskim.WKodeksieNapoleonaustanowiono
zbiórzasad,któreażdodziśpozostanąpodstawąprawacywilnegoweFrancjiiodniosą
podobnysukceswinnychkrajach–weWłoszech,Niemczech,BelgiiiHolandii.
DeklaracjaPrawCzłowiekaiObywatelaprzyznaławięcejwolnościiochronyludziom
innychwyznań,koloruskóry,orientacjiseksualnejipłci.Choćnigdyniezostaławpełni
wprowadzonawżycie,toitakwywarłasilnywpływnademokracjęliberalną
wprowadzanąnacałymświecie.
WiekXVIIIprzyniósłzmianyzarównogeograficzneipolityczne,jakikulturowo-
intelektualne,widocznewpostawachówczesnychludziwobecnauki.Średniowieczny
poglądnaświatopartynaboskimobjawieniuustąpiłmiejscaświeckiemupojmowaniu
wszechświatawkategoriachpowszechnieobowiązującychpraw.Ogromnypostęp
naukowystałsięmożliwydziękitrzemgłównymzałożeniombadawczym.Popierwsze–
wmiarę,jakwidocznestawałysięograniczeniawynikającezgreckiejtradycji
konstruowaniawiedzywoparciuodobrzezbudowanywywód–uznanoeksperyment
idoświadczeniezaprawomocnemetodydochodzeniadoprawdy.
