Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZałożeniawybranychteoriikryminologicznychasytuacjawdobiepandemiiCOVID-19
31
wPolsce(marzec2020),stopabezrobociarejestrowanegowPolscezwiększyłasię
z5,4%(stannamarzec2020)do6,5%(stannaluty2021)7.Bezrobocieprzeznie-
którychautorówuznawanejestzaistotnyczynnikwpływającynapoziomprzestęp-
czości.Brakzatrudnienia,zwłaszczadługotrwały,acozatymidziebrakstałychdo-
chodów,opróczpogorszeniasytuacjimaterialnej,rodziuosobybezrobotnejpoczucie
wykluczenia,niesprawiedliwości,aosobatakawkońcutracinadziejęnaznalezienie
pracy.Skutkibezrobocia,oprócztego,żedotykająjednostkiorazjejrodziny,wpły-
wająrównieżnaspołecznościlokalne,apośrednionacałysystemspołecznyigospo-
darczy.Długotrwałybrakzatrudnienia,awkonsekwencjibrakmożliwościzaspoko-
jeniapotrzebżyciowych,możeprowadzićdozachowańspołeczno-patologicznych,
wtymniezgodnychzprawem8.Jednazhipotezmówi,iżbieda,którajestefektem
długotrwałegobezrobocia,atakżebrakperspektywcodoznalezieniazatrudnienia,
sąwstaniemotywowaćczłowiekadozachowańniezgodnychzprawem,pozwalając
napoprawęsytuacjiżyciowejorazrozładowanienapięciaspowodowanegozaistniałą
sytuacją9.Osoba,któramatrudnościzeznalezieniempracy,powyczerpaniuźró-
dełutrzymania,możezacząćposzukiwaćinnychmetoduzyskaniakorzyści,często
nielegalnych10.Potwierdzaćtęhipotezęzdająsięwynikibadaniaprzeprowadzonego
przezA.Orzechowskąwrazzzespołem,któregowynikstwierdza,iżosobypozo-
stającebezpracyradząsobiezestresemwsposóbunikowy,apoziomagresjijest
unichznaczniewyższyniżuosóbpracujących11.Badanianadzwiązkiembezrobocia
izjawiskaprzestępczościbyłyprowadzonerównieżwinnychkrajach,aichwyniki
niejednokrotniepotwierdzałytęzależność12.Oczywiście,niemożnatraktowaćbezro-
bociajakosytuacji,któranieuchronniemusidoprowadzićdozachowańniezgodnych
znormamispołecznymi.JakuważałE.vandenHaag,bezrobocieorazubóstwomogą
byćczynnikiemkryminogennym,jednakżenieoznaczato,żeosobąpozbawionąpie-
niędzyrządząimpulsy,nadktóryminiejestwstaniezapanować13.Bezrobocierów-
nież,wprzypadku,kiedyjednostkapodejmujesiępopełnieniaczynuzabronionego,
możebyćjedyniejednymzczynnikównuczestniczących”wprocesiedecyzyjnym
sprawcy,którystanowijednązezmiennychdeterminującychzachowaniespołecz-
nopatologiczne.Wreszciebezrobociemożewpływaćnazjawiskoprzestępczościnie
jakoczynnik,którykształtujejejpoziom,alestrukturę14.
7
DanepochodzązestronyinternetowejGłównegoUrzęduStatystycznego[dostęp:23.03.2021].https://stat.
gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/stopa-bezrobocia-rejestrowanego-w-
latach-1990-2021,4,1.html.
8
J.J.Sztaudynger,M.Sztaudynger,Ekonometrycznemodeleprzestępczości,nRuchPrawniczy,Ekonomiczny
iSocjologiczny”,nr3,2003,s.128-129.
9
A.Kiersztyn,CzybiedaczynizłodziejaZwiązkimiędzybezrobociem,ubóstwemaprzestępczością,
Warszawa2008,s.82.
10
L.Chełmicki-Tyszkiewicz,Bezrobocieaprawokarne,nPrzeglądSądowy”nr10,2003,s.3.
11
A.Orzechowska,A.Florkowski,W.Gruszczyński,K.Zboralski,A.Wysokiński,P.Gałecki,M.Talarowska,
Statussocjoekonomicznyazachowaniaagresywneistyleradzeniasobiezestresem,nPsychiatriaPolska”,t.
12
13
43,nr1,2009,,s.53-63.
B.Hołyst,op.cit.,s.960.
J.Błachut,A.Gaberle,K.Krajewski,op.cit.,s.177.
14
M.Szczepaniec,Bezrobociejakoczynnikkształtującywskaźnikiprzestępczości,nZeszytyPrawnicze”nr3,
2012,s.176.
