Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PROBLEMNIEŚMIAŁOŚCIUDZIECI
przykregostanuemocjonalnegoprzezzachowanienieśmiałe”(ibidem,s.38).
Uruchamiawówczasmechanizmyobronne,umożliwiająceochronęzagrożonego
obrazuwłasnego„ja”.Jednymztychmechanizmówjestucieczkaoddziałańspo-
łecznych,wyrażającasięwzachowaniubiernym,wycofującym(ibidem,s.89).
1.2.3.Środowiskoweuwarunkowanianieśmiałości
Jakjużprzestawiłam,upodstawnieśmiałościleżyspecyficznyobrazwłasnej
osoby,któryodgrywaważnąrolęwśródschematówpercepcyjno-poznawczych.
Schematytesąwynikiemdoświadczeńżyciowychjednostki.Przyczyntegoswo-
istegoobrazuwłasnejosoby(któregoskładnikiemjestzaniżonasamoocenaoraz
poczuciewłasnejnieadekwatności)możnazatemposzukiwaćtam,gdzietych
doświadczeńnabywamy–wśrodowiskurodzinnym.
1.2.3.1.Stosunekrodzicówdodziecka
Wielubadaczypodkreśla,żepojawieniusięnieśmiałościsprzyjastosunekemo-
cjonalnyrodzicówdodziecka,którymożnaokreślićterminemodrzucenie
(Zdzieniecka1959;Rembowski1972;Chłopkiewicz1972;Konopnicki1957;
Harwas-Napierała1979,1995;Borecka-Biernat1998,2001).ZbadańB.Har-
was-Napierały(1979,s.92)wynika,żerodzicedziecinieśmiałychi„nie-nie-
śmiałych”różniąsiępodwzględemstosunkuemocjonalnegodoswychdzieci.
Rodzicetychpierwszychsąbardziejsurowi,skłonnidogniewu,unikająrozmów
zwłasnymidziećmi.KrystynaPluta(1979)wykazała,żeprzyczynązaburzo-
negozachowaniadziecinieśmiałychjestniewłaściwaatmosferawychowawcza,
nadmierniewymagającabądźteżunikającapostawarodziców,przejawiającasię
obojętnościąwobecdzieckaijegopotrzeb.BadaniaD.Boreckiej-Biernat(2001,
s.75–86)dowodząrównież,żekształtowaniusięzachowanianieśmiałegoumło-
dzieżysprzyjaodrzucenieemocjonalne,brakkontakturodzicówzdzieckiem
izaniedbującystylwychowania.Sytuacjęwychowawczątychdzieciautorka
określajako„ubogiewspółbrzmienie”międzyrodzicamiadzieckiemczywręcz
„neutralnośćuczuciową”(ibidem,s.89).
DokonanaprzezD.Borecką-Biernat(2001)analizasytuacjirodzinnejdzieci
nieśmiałychwskazujenadrugieźródłonieśmiałości.Jestnimrodzinanad-
miernieopiekuńcza,wktórejrodzicezaspokajająwszystkiepotrzeby,
spełniająwszystkieżyczeniaizachciankidziecka.Rodzicenadopiekuńczy,prze-
sadnietroskliwiepostępującywobecdziecka,ograniczająjegosamodzielność
wdziałaniu,usuwająprzednimprzeszkody,odbierającmutymsamymmożli-
wośćporadzeniasobiezdoświadczeniamistanowiącymidlaniegowyzwanie.
Braktakichdoświadczeńpowoduje,żewsytuacjiwymagającejaktywności
dzieckowycofujesię,niewiebowiem,czysobieporadzi.„Ograniczającnieza-
leżnośćswoichdzieci,rodziceżywiąprawdopodobnieprzekonanie,żemogłyby
oneznaleźćsięwsytuacjifizycznegolubpsychologicznegozagrożenia,gdyby
oddaliłysięodnichfizycznielubpsychicznie”(Zinczuk2003,s.140).Rów-
19
