Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Rozdział1.Światwspółczesnegoczłowieka
skiejKonstytucji3Maja.Pierwszafalademokratyzacjiskończyłasięwraz
zprzejęciemwładzyprzezrządytotalitarne,zwłaszczafaszystowskie(tam-
że,s.88).Drugafalademokratyzacjizaczęłasięwświeciewrazzwygraniem
IIwojnyświatowejprzezsiłydemokratyczne,którewprowadziłyzasadyde-
mokracjiwprzegranychpaństwachtotalitarnych(Niemczech,Japonii)iwy-
gasławlatach60.ubiegłegowiekuwrazzekspansjąświatowegokomunizmu
(zwłaszczawTrzecimŚwiecie)(tamże,s.88).Współcześniedoświadczamy
kulminacjitrzeciejfalidemokratyzacji.Zaczęłasięonawrazzprocesamide-
mokratyzacjiwpowojennejEuropie.Zajejpoczątekprzyjmujesiędatęprze-
wrotuwPortugalii,azakulminację–upadekświatowegokomunizmu.
Rdzeniemwspółczesnychprocesówglobalizacjijestpowstanieświa-
towegorynkuiświatowegokapitałuwrazzewszystkimitegokonsekwen-
cjami.Współczesneprocesyspołecznecharakteryzująsięzjednejstrony
postępującymograniczeniemprocesówdemokratyzacji,zdrugiejzaśdąże-
niemdojednościcałegoświatananiespotykanądotychczasskalę.
Społeczeństwaznaturymającharakterprocesualny.Zmieniająsię
nawszystkichpoziomachswojejwewnętrznejzłożoności.Poczynającodpo-
ziomumakro,kiedynastępujązmianywzakresieekonomii,systemówpo-
litycznychikultury,przezpoziommezo–odnoszącysiędowspólnot,grup
czyorganizacji,akończącnapoziomiemikro,dotyczącymindywidualnych
działańiinterakcji(Sztompka2005,s.67).
Panujepowszechneprzekonanie,żeżyjemywspołeczeństwiepo-
nowoczesnym,jednakistniejąpoważneprzesłanki,iżniewyszliśmydotąd
zokresunowoczesnościizbytwcześnieotymmówić.Jesteśmyraczejwpóź-
nymjejokresie,czasieradykalizacjiiuniwersalizacji,świecienowychjakości
wsposóbistotnyprzekształcającychwspółczesnyświat.Cechamicharakte-
rystycznymiokresupóźnejnowoczesnościsą:zaufanie,ryzyko,nieprzejrzy-
stośćiglobalizacja(Giddens1990,za:Sztompka2005,s.90in.).
Wżyciucodziennymwspółczesnyczłowiekmusikorzystaćztakich
„abstrakcyjnychsystemów”,jak:transport,telekomunikacja,rynkifinanso-
we,elektrownieatomowe,siłyzbrojne,korporacjeponadnarodoweczyte-
lewizja.Nieznaichdziałań,musizatemmiećzaufaniedobezosobowych
zasadrządzącychnimi,podobniejakidobezosobowych„innych”.Sątowa-
runkipodstawoweuczestnictwawspołeczeństwie(Giddens1990,s.120).
Ryzykotoniepewnośćcodoskutkówpodejmowanychdziałań,im-
manentnacechakondycjiludzkiej.Wwarunkachpóźnejnowoczesności
stajesięcechądominującąiwszechobecną.Wymykasięonospodkontroli
nietylkojednostek,aleipaństwa.Stajesięzagrożeniemdlaistnieńmilio-
nów,anaweticałejludzkości(tamże,s.131).
