Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Rozdział1.Światwspółczesnegoczłowieka
łeczeństwie”(Bauman2004,s.31).Iniejesttotylkochwilowezachwianie
koniunkturyczyfatalnyzbiegokoliczności.Możnapowiedzieć,żetakna-
prawdętoniktichtamniechce.Nowoczesnagospodarkarozwijasiębez
masowegorobotnika.Zmieniłasięwartośćwspółczesnejsiłyroboczej,tak
jakzmieniasięwspółczesnagospodarka.Naskutekautomatyzacjipracy
orazinnegoniżdotychczassposobujejorganizacjiizarządzaniaulegająli-
kwidacjilicznestanowiskapracy.Naichmiejsceniepowstająnowelubpo-
wstająwniedostatecznejilości(Rifkin2001,s.54in.).Następujeprzejście
odgospodarkiopartejnamateriałach,energiiisileroboczejdosystemów
zorientowanychnainformacjęikomunikację.Surowcemnowoczesnejgo-
spodarkistajesięinformacjaikomunikacja.Niemająonewytyczonych
granic.Łatwojeprzenosićwprzestrzenifizycznej.Sprzyjatodominacji
kapitału.Firmyozasięguświatowymzaczynajądominowaćnadpaństwem
narodowymipodporządkowywaćjesobie.Zaczynająpełnićrolępaństwa,
którąuzurpowałysobiezawsze.Dziśjednakwsposóbniespotykanydo-
tychczaspełniąkontrolęnadzasobamikapitałowymi,pracąirynkamizby-
tu.Korporacjewewspółczesnymświecienietylkoniesąopartenażadnej
wspólnocie,aleteżnieodpowiadająprzednikim.Brakkontroliidużamo-
bilnośćsprzyjajązmianieiprzenoszeniuprodukcjiwdogodniejszemiejsca.
Takistanjeszczebardziejograniczarolęiznaczeniepaństwanarodowego
jakouczestnikagryrynkowej.Następujepodporządkowaniegokorpora-
cji.Dotyczytorównieżprawsocjalnych,zwłaszczawpływunakreowanie
miejscpracyidobrobytuobywateli(tamże,s.298i299).
Europejskamyślspołecznaproblemysocjalne(inkluzjispołecznej
iekonomicznej)silniewiążezkoncepcjąspołeczeństwaobywatelskiego
(Dahrendorf1994,s.266).Wprawachobywatelskichupatrujesięgwarancji
dlasamejidei,jakiutrzymaniarównowagimiędzyorganamiwładzyakor-
poracyjnymkapitałemwrazzjegoorganizacjamiiinstytucjami.Tworząone
pewną„sytuacjępubliczną”,rozumianąjako„zespółuprawnień”(„dostę-
pu”,„uprawnionychroszczeń”)organizacjiiinstytucji(Bokajło2001,s.52).
Obywatelskośćkształtowałasięstopniowo,poczynającodskodyfiko-
waniaprawcywilnych(XVIIIwiek),przezuchwalenieprawpolitycznych
(XIXwiek),ażpozapisanieprawsocjalnych(XXwiek).Wchwiliobecnej
zapewniająonewspółczesnympoliarchiomrównowagęspołecznąiekono-
miczną.„Nowoczesnykonfliktspołecznyjestwalkąznierównościami,które
ograniczająpełneobywatelskieuczestnictwośrodkamispołecznymi,ekono-
micznymilubpolitycznymi;powodujekoniecznośćustanowieniauprawnień,
któreskładająsięnabogatyipełnystatusobywatelskości”(Dahrendorf1994,
s.72in.).Zatemwprawachobywatelskichupatrujesiękluczadowspół-
