Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wydanyporazpierwszywMediolaniew1929roku,zawierającyblisko1500przysłów
włoskichwukładziehasłowymzichodpowiednikamiłacińskimi,francuskimi,hiszpań-
skimi,niemieckimi,angielskimiistarogreckimi,zbiórGerardaIlga(Amsterdam1960)
zprzysłowiamifrancuskimi,niemieckimi,angielskimi,hiszpańskimi,włoskimiinider-
landzkimi,orazzbiórJerzegoGluskiego(Amsterdam1971)zawierający1100przysłów
angielskichwukładzietematycznymzichodpowiednikamifrancuskimi,niemieckimi,
włoskimi,hiszpańskimi,rosyjskimiwrazzdodatkiemniektórychodpowiednikówłaciń-
skich.WBerliniew1989rokuukazałsięzbiórprzysłów,takżewukładzietematycz-
nym,wośmiujęzykach(choćniektórezapisytylkowtrzech):niemieckim,angielskim,
rosyjskim,polskim,czeskim,francuskim,hiszpańskim,łacinie,opracowanyprzezzespół
napodstawierękopisówRichardaSchmelza;wzbiorzezamieszczonookoło150przysłów
polskich.W1992rokuwydanoSpreekwoordenboekinzestalenHeinrichaLeonardaCoxa.
PolskaparemiografiaporównawczasięgapierwszejpołowywiekuXVII.W1632roku
jezuitaGrzegorzKnapski,wtrzecimtomieswegomonumentalnegosłownikaTesauri
polono-latino-graeci,zatytułowanymAdagiaPolonica,zamieściłna1380stronachokoło
2000przysłówpolskichzlicznymiwariantami,przykażdymniemalzapisiedającodpo-
wiednikiłacińskieigreckie,niekiedyrosyjskie.Porównawczezbioryprzysłówpolskich
iłacińskich-jakoksiążkipomocniczedonaukiłaciny-opracowalitakżezakonnicy,Igna-
cyZawadzkiw1688rokuiArnoldŻeglickiw1735roku,grupującprzysłowiawedłughaseł.
W1702rokugdańszczaninGamiuswydałzbiórróżnychcytatówipowiedzeń,uwzględnia-
jącokoło1300przysłówpolskichzichodpowiednikamiłacińskimiiniemieckimi.Naprze-
łomieXIXiXXwiekuukazałosiękilkasłownikówprzysłówprzygotowywanychgłównie
jakopomocdonaukijęzyków:w1892rokuLeopoldaCzapińskiegoKsięgaprzysłów,sen-
tencjiiwyrazówłacińskichużywanychprzezpisarzówpolskich;w1904rokuMichałaArcta
niewielkiSłowniczekwyrażeńiprzysłówangielskich,francuskich,łacińskich,niemieckich
iwłoskich;w1905rokuMarkaF.Zamenhofapierwszy-ijedyny-zeszytPorównawczego
zbioruprzysłów,przypowieściiwyrażeńprzysłowiowychwczterechjęzykach(rosyjski,pol-
ski,niemiecki,francuski);w1930rokuksiędzaStanisławaJarzynyKsięgaprzysłówicytatów
zawierającanajczęściejużywaneprzysłowiapolskie,niemieckie,łacińskie;w1932roku
HelenyBernsteinowejniewielkiWybórprzysłówfrancuskichiichpolskichodpowiedników.
Podrugiejwojnieświatowejtakżeukazałosiękilka-główniedwujęzycznych-
zbiorówprzysłów:naprzykładw1965rokuHelenaZand-StankiewiczwydaławUSA
PolishProverbs,rejestrującokoło400przysłówpolskichzichangielskimiodpowiedni-
kami;w1974rokuRyszardStypuła-Słownikprzysłówrosyjsko-polskiipolsko-rosyjski
zawierającyokoło1500zwrotówpolskich;w1986rokuStanisławPrędotaprzygotował
Małyniderlandzko-polskisłownikprzysłów,w1997Niderlandzko-polskisłownikprzysłów
opartynamateriałachH.L.Coxa,aw1992rokuukazałsiętegosamegoautora-Mały
niemiecko-polskisłownikprzysłówzawierającyokoło2000zapisówpolskich,w1991roku
JacekAlbińskiwydałPrzysłowiaiporzekadłaangielskie,w1993rokuOlgaTokarczuk-
Małyangielsko-polskisłownikprzysłówzawierającyokoło1000przysłówangielskichzich
polskimiodpowiednikami(lubprzekładami)
3
.Wroku1997WarszawskiePrzedsiębiorstwo
WydawniczeHaraldGDictionairesopublikowałobogatoilustrowanąpracęzbiorową
zatytułowanąSłownikprzysłówczyli330przysłówipowiedzeńwośmiujęzykach.Żadne
ztychopracowańniezawierajednakodesłańdopolskichzbiorówprzysłów,anidoKsięgi
przysłów,przypowieściiwyrażeńprzysłowiowychpolskichSamuelaAdalbergaz1894roku,
anidomonumentalnej,czterotomowejNowejksięgiprzysłówiwyrażeńprzysłowiowych
polskichzlat1969-1978,opracowanejpodkierunkiemJulianaKrzyżanowskiego.
3
Przysłowiaobcojęzycznezamieszczaneteżsąwsłownikachwyrazówobcych,słownikach
idiomów,słownikachjęzykowychopracowanychszczególnieprzezPawłaKalinęczywzbiorach
sentencjiiwyrażeń,jaknaprzykład:CzesławJędraszko,Łacinanacodzień,NaszaKsięgarnia,
Warszawa2003.
VIII
