Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MarianBielecki:Horrorvacui,czyliodFilologiiNarodowejdoTeoriiizpowrotem
nieDziełajakowyosobnionegozkontekstuprzedmiotubadań,uniezależ-
nionegoodautoraiczytelnika,kryjącegowsobiesens,któryjestuprzedni
względeminterpretacji.RozbiórceulegatakżeProcesHistorycznoliterac-
ki,pojmowanynaogółdwojako:albowwarianciepozytywistycznym,albo
formalistyczno-strukturalistycznym,awięcalbojakokonfrontacjaliteratu-
ryztym,cowobecniejzewnętrzne(historia,polityka,społeczeństwoitd.),
albojakoewolucjaautonomicznychformartystycznych.Wobuwypadkach
obowiązujeprawomocnejteleologiiiabsolutnejtożsamościjęzykairze-
czywistościorazformartystycznych.Jakwiadomo,wszystkietezałoże-
niaoddłuższegoczasukwestionowaneczyrelatywizowane.Autonomia
dziełaliterackiegopodważanajestwskutekuwzględnianiapłaszczyzny
odbioruiaspektuintertekstualności,jakrównieżdlatego,żestatusUlite-
ratury"zyskujątekstyonegdajnieliterackie4.Najważniejsząkonsekwencją
jestuznaniewielościinterpretacjiiinterdyscyplinarność5.Jeślizaśidzie
orewizjekoncepcjiprocesuhistorycznoliterackiego,tonajwiększeznacze-
niemiałbyUnowyhistorycyzm",nieźleteżunasprzyswojony6.Jakożprak-
tyczne,tzn.historycznoliterackie,konsekwencjetychzmianuwzględnia-
nejeszczesporadycznie,.Asą,alboraczejmogąbyć,przecieżniemałe.Cóżto
bowiemznaczy,żeproceshistorycznoliterackitoostatecznietylkopewien
typnarracjiiinterpretacja,anierealnybytontologiczny?Oznaczatoprzede
wszystkim,żejestinterpretacyjnymkonstruktem,nieuchronniestronni-
czymiselektywnym.Alecojeszczeważniejsze:podlegaonwzwiązkuztym
możliwościnegocjacji,awjegoweryfikacjiniepomogątradycyjnekryteria
4Wtejostatniejsprawiezob.np.:G.GeNette:Paratexts:mresholdsofInter-
pretation.Transl.J.E.LewiN.ForewordbyR.MaCksey.Cambridge2001.
5Zobszernejliteraturyprzedmiotuprzywołujędwieklasycznepozycje:
R.NyCz:Tekstowyświat.Poststrukturalizmawiedzaoliteraturze.Warszawa1993;
A.Burzyńska:Dekonstrukcjaiinterpretacja.Kraków2001.
6H.White:Metahistory.meHistoricalImaginationonNineteenth-centuryEu-
rope.BaltimoreandLondon1975;Poetykapisarstwahistorycznego.Przeł.E.Do-
mańska,M.WilCzyński,A.MarCiNiak,M.Loba.Red.E.Domańska,
M.WilCzyński.Kraków2000;Prozahistoryczna.Red.E.Domańska.Przeł.
R.Borysławski,T.DobrogoszCz,E.Domańska,D.KołodziejCzak,J.Myd-
la,M.Nowak,A.ŻyChliński.Kraków2009;Zagadnienieprzemianywhistorii
literatury.Przeł.M.B.FedewiCz.UPamiętnikLiteracki"1989,z.1;F
.ANkersmit:
Narracja,reprezentacja,doświadczenie.Studiazteoriihistoriografii.Przeł.E.Do-
mańskaetal.Red.iwstępE.Domańska.Kraków2004.Zob.też:D.PerkiNs:Is
LiteraryHistoryPossible?.BaltimoreandLondon1993;T.Walas:Czyjestmożliwa
innahistorialiteratury?.Kraków1993;H.U.GumbreCht:ShallWeContinuetoWri-
teHistoryofLiterature.UNewLiteraryHistory"2008,no.3.
7PodjąłemtakąpróbęwksiążceHistoria,dialog,literatura.Interakcyjnateoria
procesuhistorycznoliterackiego.Wrocław2010.
13