Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
KrzysztofZuba
czyinnymisłowy:przywództwo,wramachktóregodecyzjepodejmujeodgór-
nielider,iprzywództwo,wramachktóregozwolennicysąwswymdziałaniu
ograniczenijedynieogólnymi,kierunkowymiwytycznymilidera.Wramachtej
osiTannenbaumiWarrenwytypowalisiedemkategoriiprzywództwa,począw-
szyodnajmniej,askończywszynanajbardziejdemokratycznej.Mamywtym
przypadkudoczynieniazbardzowyraźnymstopniowaniemnaskaliautonomia
przywódcy–autonomiazwolenników.Imwiększaautonomiaprzywódcy,tym
mniejdemokratyczneprzywództwo,inaodwrót7.Należydodać,że–zgod-
nieztym,costwierdziłBlondel–ulokowanienatejosi,azatemipoziom
demokratycznościprzywódcy,możebyćwarunkowanyzarównoprzezczynniki
instytucjonalne,jakicechywłasneprzywódcy.
Przywództwodemokratycznecharakteryzujesięspecyficznąinterakcją
pomiędzyprzywódcąapozostałymiczłonkamiwspólnoty(zwolennikami).Nie
wystarczatusamfaktdobrowolności,gdyżztąmamydoczynieniarównież
wsystemachautorytarnychitotalitarnych.Ważnajestzatemnietylkopodstawa
legitymizacyjnawładzyprzywódczej,alerównieżwyraźnezastrzeżenieprymatu
„suwerena”dlacałejwspólnoty,adlaprzywódcy–pozycjijej„reprezentanta”,
któremumożnazawszecofnąćmandat8.Nominalnieitazasadaodnosisiędo
każdegorodzajuprzywództwa,wynikającwprostzdobrowolnościrelacjiprzy-
wódca–zwolennicy.Wpraktycejednak„uwielbianegotyrana”niesposóbani
skuteczniekontrolować,aniodwołać.
Jeślichodzioszczegółowecechyrelacjiprzywódca–zwolennicy,toanalitycy
kompletującyichkatalogwymieniajątakieskładowe,jak:
•
aktywnezaangażowanieczłonkówwspólnoty;
•
współdecydowanieczłonkówgrupy;
•
rzeczowaikrytycznaocenadziałańprzywódcy;
•
•
partnerstwo;
transparentność.
Owerelacjewoczywistysposóbsąwarunkowanejakościąobustroninter-
akcji:przywódcyipozostałychczłonkówgrupy.Jeśliktóraśzestronniebędzie
miałaokreślonych,charakterystycznychdlademokratycznychstosunkówcech,
wówczasiinterakcjapomiędzynimiprzestaniemiećcharakterdemokratyczny9.
Zpowyższychustaleńwynika,żecechyprzypisywanedobremuprzywódcy
mającharakterokreślonychwalorówetycznych,intelektualnychorazumiejęt-
7
R.Tannenbaum,W.H.Schmidt,HowtoChooseaLeadershipPattern,„HarvardBusiness
Review”1973,t.51,nr3,s.166.
8
B.Manin,ThePrinciplesofRepresentativeGovernment,CambridgeUniversityPress,Cambridge
1997,s.176.
9
J.Gastil,ADefinitionandIllustrationofDemocraticLeadership,„HumanRelations”1994,
t.47,nr8,s.955,957in.
