Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
KrzysztofZuba
aelitamipolitycznymi.Dziejesiętakmiędzyinnymizpowodurozproszenia
odpowiedzialnościwprzypadkudemokracjielitystycznej,októrymtrudnomówić
wprzypadkudemokracjiprzywódczej35.
Stwierdzonojużpowyżej,żejednymzdylematówdemokratycznegoprzy-
wództwajestpoziomjegoautonomiiwzględemzwolenników.Wtychsystemach
politycznych,wktórychistniejąinstytucjonalne,azwłaszczakulturowetradycje
mocnego„pętania”zasadąodpowiedzialnościirozliczalności,niemaklimatu
dlawyrazistego,charyzmatycznegoprzywództwa.Dotakichsystemównależą
naprzykładSzwajcariaczypaństwanordyckie.Zjednejstronymamywtych
przypadkachdoczynieniazogromnymkapitałemspołecznegozaufania,zdru-
giej–instytucjonalnymograniczeniempozycjiprzywódcóworaz–comożebyć
istotniejsze–samoograniczaniem,wynikającymzukształtowanychtamwzorców
dobregoprzywódcy36.
Wzorzecjakowytwórnormatywnyikulturowy
Stwierdzonojuż,żejednymznajbardziejistotnych,azarazempierwotnych
sprzecznościwteoriiipraktyceprzywództwademokratycznegojestantynomia
pomiędzyprzywództwemjakowładząjednostkiaideądemokracjijakowładzą
ogółu.Niedziwizatemupartedążenieanalitykówdowyeliminowaniaowej
antynomii.Możnanawetmówićoswoistejobsesjiwtymwzględzie.
Cowięcej,cokilkalatpojawiająsię„odkrywcze”publikacjepostulujące
zerwaniezdualistycznymujęciemprzywództwa37.Dziejesiętak,pomimoże
jużodczasówBurnsa,którywyraźniezaznaczył,iżprzywództwomacharakter
kolektywny38,niktzgłównegonurtubadaczynieupierasięprzyzałożeniu,że
dwapodmiotyinterakcjiprzywódczej(lideristronnicy)sąodsiebieodsepa-
35
F.Engelstad,DemocraticElitism-ConflictandConsensus[w:]H.Best,J.Higley(red.),
DemocraticElitism:NewTheoreticalandComparativePerspectives,Brill,Leiden2010,s.68.
36
NajbardziejwyrazistypozostajejednakprzykładSzwajcarii.Zjednejstronymamywjejprzy-
padkudoczynieniazdemokracją„nie-przywódczą”,pozbawionąwyrazistychliderów.Zdru-
giejstronypodważenietakiegostanurzeczyprzyszłozestronypolitykówpopulistycznych,
wtymprzedewszystkimSzwajcarskiejPartiiLudowej,H.Kriesi,A.H.Trechsel,ThePolitics
ofSwitzerland.ContinuityandChangeinaConsensusDemocracy,CambridgeUniversityPress,
Cambridge2008,s.96.
37
Wśródbardziejprominentnych,nowszychpublikacjinatentematwymieńmy:G.T
.Fairhurst,
DualisminLeadershipResearch[w:]F.M.Jablin,L.L.Putnam(red.),TheNewHandbookof
OrganizationalCommunication.AdvancesinTheory,Research,andMethods,SAGEPublications,
ThousandOaks2001;P
.Gronn,DistributedLeadershipasaUnitofAnalysis,„Leadership
Quarterly”2002,t.13,nr4;L.Prince,EatingtheMenuRathertheDiner:TaoandLeadership,
„Leadership”2005,t.1,nr1;D.Collinson,DialecticsofLeadership,„HumanRelations”2005,
t.58,nr11,s.1439;M.Reisch,Grassroots…,s.266.
38
J.M.Burns,Leadership,s.18.
