Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
19
tradycjąujawniająsięwargumentachimodlitwach.Argumentypojawia-
łysięjużwnaszychstaropolskichprzekładachKsięgiPsalmów—odnaj-
dujemyjewPsałterzupuławskim,wPsałterzukrakowskim,majerównież
ŻołtarzDawidówWalentegoWróbla.Zazwyczajstanowiłyonewykładhi-
storycznyodnoszącysiędodziejówIzraelaalbowydobywałysensmoral-
ny,azwłaszczachrystologiczny.Rejkontynuujetęegzegetycznątrady-
cję.NazależnośćRejowychargumentówodkomentarzyWróblazwracali
uwagęA.Brückner39orazM.Kossowska40.Badaczepodkreślalijednak,
żeomówieniaRejaniesąwynikiemsystematycznejpracyiniewykazują
teologicznejspójności41.WedługJ.T.Maciuszkiuwagitłumaczasąwierne
klimatowiobjaśnianiawXVIstuleciui,pisanewduchuchrystologicznym,
posiadająwyraźny„waloruniwersalnejpozaczasowości”42.Rejzazwy-
czajignorowałkonteksthistoryczny,wyjątekczyniłjedynieprzykrólu
Dawidzie,zamieszczającelementyjegobiografii.Ponadtowargumen-
tachpojawiająsięrównieżwskazówkiliturgiczne,lokującedanypsalm
wodpowiednimoficjum(np.Ps.95,119,122)43,orazpropozycjemodlitwy
psalmemwróżnychsytuacjachżyciowych.Wkomentarzachimodli-
twachmożnaodnaleźćnawiązaniadoobrzędowościkatolickiejorazele-
mentykultumaryjnego,coskłoniłoA.Brückneradowysnuciaprzypusz-
czenia,żePsałterzbyłjeszczedziełemkatolika,choćjednocześnieten
wybitnybadaczgłosił,żeRejporzuciłkatolicymiprzeszedłnaluteranizm
jużw1543roku44.PoglądokatolickimobliczuPsałterzapodzielaliinniba-
dacze,m.in.:StanisławWindakiewicz45orazM.Kossowska,którapisała
o„zdecydowanymibezkompromisowymkatolicyzmieRejawokresiepra-
cynadprzekłademPsałterza”46.Badaczkauzasadniałaswojąopinięm.in.
podziałempsalmówwedługferiiigodzinkanonicznych,katolicką—jej
zdaniem—wykładniądogmatów,obecnościąkultumaryjnegoiświętych
39
A.Brückner,MikołajRej.Studium…,s.51-54.
40
M.Kossowska,Biblia…,t.1,s.127.
41
J.T.Maciuszko,MikołajRej…,s.177.
42
Tamże,s.178.
43
R.Pietkiewicz,BibliaPolonorum.HistoriaBibliiwjęzykupolskim,t.1:Odpoczątkudo
1638roku,WydawnictwoPallottinum,Poznań2016,s.251.
44
A.Brückner,MikołajRej.Studium…,s.48-56;tenże,MikołajRej.Człowiekidzieło,
nakłademH.Altenberga,Lwów1922,s.30-33;tenże,Pierwocinyluterskie:KupiecRejo-
wy,„ReformacjawPolsce”1921,R.1,nr2,s.81-82,95-96.
45
S.Windakiewicz,Poezjaziemiańska,wyd.G.GebethneriR.Wolf,Kraków1938,
s.44.
46
M.Kossowska,Biblia…,t.1,s.141.
