Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
25
szykskładników,regularnepowtarzaniewskaźnikówzespoleniailekse-
mówbądźmorfemów,którewprowadzająwewnętrznerymyistająsię
czynnikiemrytmotwórczym68:
AogieńsrogiukażesieprzedoblicznościąJego,
apłomieńpałającyzatłuminieprzyjaciołyJego,
ioświecisieświatodbłyskaniaJego,
aprzedgromemwielkimbędzieustraszonawszystkaziemia.
Awysokiegorynieinaczejjakowoskrozpłynąsie,
będązrownanydlasrogiegoprzyściaoblicznościJego
iniebowielkimidziwywysławiaćbędziesprawiedliwośćJego,
arozdziwisiewszytekludtaksrogiemumajestatowiJego(Ps.97).
AtakTyjednopowstań,miłyPanie,
aodwroćnawstecztakiego,
apotłumumysłjego,
aduszęmojęodniegowybaw(Ps.17).
Zauważalnesątakżezabiegizmierzającedonadaniatłumaczeniucech
styluwysokiegoiunikaniabądźograniczaniaudziałuwtekścietych
elementówjęzyka,którenależądopotocznegorejestrupolszczyzny.
Badaczewielokrotniepodkreślali,żePsałterzzostałnapisanypolszczy-
znądalekąodpotoczności,ajegoautoranazywaliartystą,któregotrze-
baoceniaćzpozycjiepoki,wktórejżył69.AnnaKochanzauważała,że
wPsałterzubrakuje„Rejarubasznegoczypotocznego”iżeutwórten
jest„najmniejRejowy,boniemawnimodstępstwodpodniosłegojęzyka
biblijnego”70.Pisarztylkookazjonalniesięgałpoleksemypospolitebądź
charakterystycznedlaświeckiegonurtuliteratury,np.:brona,bydło,chuć,
dziewka,frasunk,kłopot,rola,ściana,ulica,czeladź,dekret,dwor,hetman,
kraj,państwo,poselstwo,poseł,powiat,rycerz,testament,władza,zbroja71.
68
D.Kowalska,OrytmicznościprozatorskiejparafrazyPsałterzaDawidowegoMiko-
łajaReja,w:Filologiajakoporządkowaniechaosu.Studianadjęzykiemitekstem.Adho-
noremprofessorisMarciCybulski,red.E.Woźniak,A.Lenartowicz-Zagrodna,Wydaw-
nictwoUniwersytetuŁódzkiego,Łódź2018,s.145-159;taż,Sztukasłowa…,s.253-296.
69
E.Ostrowska,Rzeczownikizprzyrostkiem-ośćwjęzykupolskimXVIwieku,w:Od-
rodzeniewPolsce,t.3:Historiajęzyka,cz.2,red.M.R.Mayenowa,Z.Klemensiewicz,
PaństwowyInstytutWydawniczy,Warszawa1960,s.497-498.
70
A.Kochan,ProblemyprozyRejowej.Kilkauwagostylu,w:„Wszystkotunajdzie,cowy
maciewgłowie”.Światprozystaropolskiej,red.E.Lasocińska,A.Czechowicz,„Studia
Staropolskie.SeriesNova”,t.18,InstytutBadańLiterackichPolskiejAkademiiNauk,
Warszawa2008,s.28.
71
D.Kowalska,OstylubiblijnejprozyMikołajaReja(napodstawiePsałterzaDawido-
wego),„FilologiaPolska.RocznikiNaukoweUniwersytetuZielonogórskiego”2019,
nr5,s.213.
