Psychologia kliniczna, t. 2

Helena Sęk

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-14489-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2008

Liczba stron:

358

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Psychologia kliniczna, t. 2. Red. Sęk, Helena . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, 358 s. ISBN 978-83-01-14489-0

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Sęk, H.

T1 Psychologia kliniczna, t. 2

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2008

SN 978-83-01-14489-0

Bibliografia BibTex:

@Book{ 93, author = "", editor = "Sęk, Helena", title = "Psychologia kliniczna, t. 2", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2008", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-14489-0" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Sęk, Helena

TI - Psychologia kliniczna, t. 2

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2008

SN - 978-83-01-14489-0

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Sęk, Helena. Psychologia kliniczna, t. 2 [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008 [dostęp: 03 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/psychologia-kliniczna-t-2-helena-sek-93.

psychologia, psychologia kliniczna i psychoterapia, psychoterapia, psycholog, depresja, neuroanatomia

Nowoczesny, polski podręcznik do psychologii klinicznej!

Drugi tom podręcznika omawia obszary zastosowań psychologii klinicznej oraz jej subdyscypliny. Przedstawia wybrane zagadnienia psychologii klinicznej dzieci i młodzieży, psych...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-14489-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2008

Liczba stron:

358

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp (Helena Sęk)9
Rozdział 1. Zakres zastosowań psychologii klinicznej. Obszary tradycyjne i współczesne (Helena Sęk)13
1.1. Zmiany w zakresie zastosowań psychologii klinicznej14
1.1.1. Społeczno-cywilizacyjne czynniki przemian zakresu psychologii klinicznej14
1.1.2. Wewnętrzne czynniki przemian w psychologii i psychologii klinicznej15
1.2. Utrwalanie się tradycyjnych dziedzin a rozwój nowych subdyscyplin w psychologii klinicznej16
1.2.1. Powody utrwalania się dziedzin tradycyjnych16
1.2.2. Powstawanie nowych subdyscyplin a rozwój psychologii klinicznej17
1.3. Podsumowanie19
Rozdział 2. Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży - wybrane zagadnienia (Irena Obuchowska)21
2.1. Ujęcia teoretyczne22
2.2. Rozumienie dziecka jako osoby25
2.3. Uwarunkowania problemów klinicznych28
2.4. Wybrane problemy kliniczne z uwzględnieniem okresów rozwoju30
2.4.1. Okres wczesnego dzieciństwa (okres niemowlęcy i poniemowlęcy)31
2.4.2. Okres średniego dzieciństwa (wiek przedszkolny)33
2.4.3. Okres późnego dzieciństwa (wiek szkolny)34
2.4.4. Okres adolescencji (wiek młodzieńczy)36
2.5. Kierunki i rodzaje pomocy psychologicznej38
2.6. Zmiany w rozumieniu problemów klinicznych dzieci i młodzieży40
2.7. Podsumowanie41
Rozdział 3. Psychologia zaburzeń osobowości i zaburzeń lękowych (Lidia Cierpiałkowska)43
3.1. Psychopatologia zaburzeń osobowości i zaburzeń lękowych44
3.1.1. Zaburzenia osobowości44
3.1.2. Zaburzenia lękowe48
3.1.3. Epidemiologia50
3.2. Perspektywa psychologiczna - odrębnośc objawów, wspólnota patomechanizmów51
3.3. Psychoanaliza a zaburzenia osobowości52
3.3.1. Psychoanaliza charakteru53
3.3.2. Dwa modele patomechanizmu zaburzeń osobowości54
3.4. Poznawcze koncepcje zaburzeń osobowości i zaburzeń na tle lękowym60
3.4.1. Poznawczo-interpersonalny cykl zachowania a psychopatologia60
3.5. Zaburzenia osobowości w teorii społecznego uczenia się65
3.5.1. Ewolucyjno-biospołeczna koncepcja zaburzeń osobowości65
3.5.2. Zaburzenia osobowości typu borderline66
3.6. Podsumowanie69
Rozdział 4. Psychologia schizofrenii (Krystyna Drat-Ruszczak)71
4.1. Schizofrenia. Obraz kliniczny72
4.1.1. Objawy i ich klasyfikacje72
4.1.2. Perspektywa "pierwszej osoby": choroba w relacjach pacjentów73
4.2. Psychologiczne mechanizmy schizofrenii78
4.2.1. Procesy poznawcze: specyfika oddolnego i odgórnego przetwarzania informacji78
4.2.2. Dynamika emocji81
4.2.3. Indywiduacja i tożsamość85
4.2.4. Relacja poznanie-afekt-indywiduacja91
4.3. Niektóre aspekty terapii i rehabilitacji chorych92
4.4. Podsumowanie94
Rozdział 5. Psychologia zaburzeń afektywnych (Helena Sęk)96
5.1. Dane opisowe dotyczące zaburzeń nastroju97
5.1.1. Zaburzenia afektywne w świetle psychopatologii opisowej97
5.1.2. Zaburzenia afektywne w świetle klasyfikacji zaburzeń100
5.2. Koncepcje wyjaśniajace mechanizm i patogenezę zaburzeń afektywnych103
5.2.1. Biologiczne modele zaburzeń afektywnych104
5.2.2. Psychoanalityczne koncepcje zaburzeń nastroju104
5.2.3. Poznawczo-behawioralne podejście do zaburzeń nastroju106
5.2.4. Stresowe wydarzenia a depresja - modele podatność-stres108
5.2.5. Podejście interpersonalne do zaburzeń depresyjnych109
5.3. Wybrane zagadnienia terapii zaburzeń afektywnych metodami psychologicznymi110
5.3.1. Leczenie depresji zorientowane psychoanalitycznie110
5.3.2. Poznawczo-behawioralna terapia depresji111
5.3.3. Podejście interpersonalne w terapii depresji113
5.4. Podsumowanie114
Rozdział 6. Psychologiczne następstwa stresu traumatycznego (Maja Lis-Turlejska)116
6.1. Zaburzenie po stresie traumatycznym117
6.2. Historia odkrywania psychologicznych następstw skrajnego stresu118
6.3. Kryteria diagnostyczne PTSD120
6.3.1. Zdarzenie traumatyczne - zmiany sposobu definiowania121
6.4. Diagnozowanie PTSD122
6.4.1. Pomiar ekspozycji na zdarzenia traumatyczne123
6.4.2. Pomiar PTSD w badaniach epidemiologicznych123
6.5. Rozpowszechnienie traumatycznych zdarzeń i zaburzenia po stresie traumatycznym124
6.5.1. Rozpowszechnienie traumatycznych zdarzeń w populacji ogólnej124
6.5.2. Rozpowszechnienie PTSD126
6.6. Czynniki ryzyka PTSD127
6.6.1. Warunkowe ryzyko PTSD127
6.7. Terapia potraumatyczna128
6.8. Podsumowanie129
Rozdział 7. Psychologia niepełnosprawności umysłowej (Stanisław Kowalik)131
7.1. Krótka historia rozwoju poglądów na niepełnosprawność umysłową132
7.1.1. Oligofrenia132
7.1.2. Niedorozwój umysłowy i upośledzenie umysłowe133
7.1.3. Niepełnosprawność umysłowa136
7.2. Trzy nurty współczesnych badań nad niepełnosprawnością umysłową138
7.2.1. Psychobiologiczne ujęcie niepełnosprawności umysłowej138
7.2.2. Psychorozwojowe ujęcie niepełnosprawności umysłowej143
7.2.3. Psychospołeczne ujęcie niepełnosprawności umysłowej148
7.3. Podsumowanie151
Rozdział 8. Psychologia uzależnień (Lidia Cierpiałkowska)153
8.1. Nadużywanie i uzależnienie od substancji psychoaktywnych154
8.1.1. Rodzaje substancji psychoaktywnych i ich rozpowszechnienie154
8.1.2. Obraz kliniczny nadużywania i uzależnienia od środków psychoaktywnych154
8.1.3. Neurobiologiczne działanie substancji psychoaktywnych160
8.2. Koncepcje i modele uzależnienia161
8.2.1. Genetyczno-behawioralne modele uzależnienia162
8.2.2. Psychologiczne koncepcje i modele uzależnienia166
8.2.3. Społeczne czynniki ryzyka narkomanii171
8.3. Programy leczenia uzależnienia172
8.3.1. Modele i programy leczenia alkoholików173
8.3.2. Modele leczenia narkomanów175
8.4. Podsumowanie177
Rozdział 9. Kliniczna neuropsychologia a psychologia kliniczna (Anna Herzyk)179
9.1. Kształtowanie się przedmiotu badań w neuropsychologii klinicznej180
9.1.1. Ujęcia statyczne, neuroanatomiczne, skoncentrowane na pytanie "gdzie"181
9.1.2. W kierunku wyjaśnień dynamicznych - ujęcia strukturalno-funkcjonalne182
9.1.3. Współczesne modele wyjaśniające183
9.1.4. Mechanizmy adaptacyjne i dezadaptacyjne w uszkodzeniach i dysfunkcjach mózgu184
9.2. Charakterystyka wybranych zaburzeń neuropsychologicznych186
9.2.1. Objawy globalnej reakcji mózgu na działanie czynników patogennych188
9.2.2. Specyficzne zespoły zaburzeń neuropsychologicznych i ich mózgowe podłoże188
9.2.3. Neuropsychologiczna analiza demencji (otępienia)189
9.2.4. Neuronalne podłoże zaburzeń osobowości i emocji190
9.2.5. Dysocjacja wiedzy jawnej i ukrytej w zaburzeniach neuropsychologicznych192
9.3. Obszary zastosowań neuropsychologii klinicznej194
9.3.1. Cele i przebieg diagnozy neuropsychologicznej194
9.3.2. Terapia neuropsychologiczna - założenia, cele, przebieg195
9.4. Podsumowanie196
Rozdział 10. Psychologia zaburzeń seksualnych (Maria Beisert)198
10.1. Klasyfikacja zaburzeń seksualnych199
10.2. Zaburzenia tożsamości płciowej199
10.2.1. Geneza zaburzeń tożsamości199
10.2.2. Niektóre rodzaje zaburzeń tożsamości200
10.3. Kształtowanie się orientacji seksualnej201
10.2.3. Interwencja201
10.3.1. Definicja orientacji homoseksualnej201
10.3.2. Geneza orientacji seksualnej202
10.3.3. Społeczne konsekwencje orientacji homoseksualnej206
10.3.4. Interwencja wobec osób zorientowanych homoseksualnie207
10.4.1.Pojęcie i charakterystyka preferencji seksualnych208
10.4. Zaburzenia preferencji seksualnych208
10.4.2. Klasyfikacje i kryteria diagnostyczne parafilii210
10.4.3. Interwencja212
10.5. Realizacja roli płciowej213
10.6. Dysfunkcje seksualne213
10.6.1. Pojęcie dysfunkcji seksualnej213
10.6.2. Przyczyny dysfunkcji seksualnych214
10.6.3. Typy dysfunkcji seksualnych214
10.7. Podsumowanie215
10.6.4. Terapia dysfunkcji seksualnych215
Rozdział 11. Kliniczna psychologia zdrowia (Irena Heszen)218
11.1. Choroba w paradygmacie stresu psychologicznego219
11.1.1. Współczesne ujęcia stresu psychologicznego219
11.1.2. Wielowymiarowa analiza zjawiska stresu a podejście do problemów zdrowotnych we współczesnej psychologii zdrowia221
11.1.3. Dwustronne zależności pomiędzy stresem a chorobą: stres jako przyczyna i jako następstwo problemów zdrowotnych221
11.1.4. Radzenie sobie jako specyficzna forma aktywności w obliczu stresu i jej znaczenie dla następstw stresu221
11.2. Psychologiczne uwarunkowania choroby ze szczególnym uwzględnieniem stresu223
11.2.1. Rodzaje stresorów - podział ze względu na siłę i zakres oddziaływania223
11.2.2. Skutki zdrowotne utrapień życiowych224
11.2.3. Wydarzenia życiowe a choroby224
11.2.4. Polietiologiczny model chorób somatycznych224
11.3. Psychologiczne następstwa choroby jako źródła stresu226
11.3.1. Charakterystyka psychologiczna zmian w sytuacji człowieka w następstwie choroby226
11.3.2. Emocjonalne ustosunkowanie się do choroby i związanej z nią sytuacji227
11.4. Zachowanie wobec własnej choroby i jego organizacja228
11.3.3. Poznawcze ustosunkowanie się do choroby - obraz własnej choroby i jego komponenty228
11.4.1. Specyficzne dla sytuacji choroby formy radzenia sobie z emocjami229
11.4.2. Choroba jako zadanie i zachowania chorego ukierunkowane230
11.5. Psychologiczna problematyka relacji lekarz-pacjent231
11.4.3. Zależności między dwoma nurtami radzenia sobie z chorobą231
11.5.1. Relacja lekarz-pacjent jako zagadnienie interdyscyplinarne. Znaczenie aspektów wychowawczych232
11.5.2. Podejmowanie decyzji o udaniu się do lekarza i lęk przed wizytš233
11.5.3. Komunikacja między lekarzem a pacjentem234
11.5.4. Wykonywanie zaleceń lekarskich przez pacjentów235
11.6. Człowiek w systemie opieki zdrowotnej236
11.6.1. Człowiek chory w przychodni237
11.7. Podsumowanie238
11.6.2. Człowiek chory w szpitalu238
Rozdział 12. Interwencja kryzysowa (Dorota Kubacka-Jasiecka)240
12.1. Kryzys emocjonalny241
12.1.1. Kryzys a wydarzenia krytyczne243
12.1.2. Klasyczne modele i charakterystyki kryzysu243
12.1.3. Kryzys emocjonalny jako szansa rozwoju244
12.1.4. Stres a kryzys246
12.1.5. Kryzysy w stresie chronicznym246
12.1.6. Kryzys w paradygmacie psychosocjokulturowym247
12.2. Rodowód interwencji w kryzysie248
12.3. Założenia i zróżnicowany kontekst interwencji kryzysowej251
12.3.1. Założenia interwencji kryzysowej251
12.3.2. Interwencja kryzysowa - kontekst i znaczenie terminu251
12.4. Indywidualna pomoc w kryzysie254
12.4.1. Cele i zadania interwencji kryzysowej254
12.4.2. Zasady interwencji kryzysowej255
12.4.3. Przebieg interwencji kryzysowej259
12.4.4. Strategie i techniki oddziaływania w interwencji kryzysowej264
12.5. Trudności i dylematy interwencji kryzysowej266
12.6. Podsumowanie267
Rozdział 13. Osoby niepełnosprawne i psychologiczne aspekty ich rehabilitacji (Stanisław Kowalik)269
13.1. Niepełnosprawność jako zjawisko wieloaspektowe270
13.2. Niepełnosprawność w świetle teorii i badań psychologicznych272
13.2.1. Relacja "uszkodzenie organizmu - niepełnosprawność"273
13.2.2. Relacja: "niepełnosprawność - upośledzenie społeczne"274
13.2.3. Sytuacja psychologiczna osoby niepełnosprawnej277
13.3. Psychologiczne aspekty procesu rehabilitacji279
13.4. Podsumowanie282
Rozdział 14. Psychologia sądowa - wybrane zagadnienia (Wojciech Poznaniak)283
14.1. Prawa i obowiązki biegłego psychologa w świetle Kodeksu postępowania karnego284
14.2. Rola psychologa w sprawach cywilnych287
14.3. Rola psychologa w sprawach rodzinnych i opiekuńczych288
14.3.1. Sądowo-psychologiczne ocenianie małżeństwa i sytuacji dziecka po ewentualnym orzeczeniu rozwodu289
14.3.2. Stosunki między rodzicami a dziećmi władza rodzicielska i obowiązek wzajemnego wspierania się rodziców i dzieci290
14.3.3. Dobro dziecka293
14.4. Psycholog jako biegły sądowy w sprawach karnych295
14.4.1. Problem poczytalności sprawcy przestępstwa295
14.4.2. Przestępstwo zabójstwa popełnione w stanie silnego wzburzenia295
14.4.3. Ocena pobudek działania sprawcy przestępstwa i jego warunków osobistych296
14.4.4. Ocena wiarygodności zeznań - postrzeganie, zapamiętywanie i odtwarzanie inkryminowanych zdarzeń297
14.5. Nowe zadania dla psychologa sądowego299
14.5.1. Psycholog jako mediator sądowy299
14.5.2. Prewencja psychologiczna (na przykładzie gwałtu seksualnego)303
14.5.3. Przeciwwskazania psychologiczne do ubiegania się o prawo do posiadania broni palnej305
14.5.4. Przeciwwskazania psychologiczne do świadczenia usług detektywistycznych306
14.6. Podsumowanie307
Bibliografia309
Indeks osób339
Indeks rzeczowy348
O Autorach356

H.Sęk(red.),Psychologiakliniczna.T.2,Warszawa2005

ISBN83-01-14489-0,©byWNPWN2005

2.4.Wybraneproblemyklinicznezuwzględnieniemokresówrozwoju

2.4.1.Okreswczesnegodzieciństwa(okresniemowlęcyiponiemowlęcy)

Wtymokresienaszczególnąuwagępsychologówzasługująproblemyzwiązane

zdeprywacjąmatczyną,zerwaniemwięzimatka–dziecko,atakżezzaburzeniami

rozwoju.Dwapierwszeproblemy,jakkolwiekniesąidentyczne,częstona-

kładająsięnasiebieichoćmogąwystępowaćtakżewpóźniejszymwieku,ich

pojawieniesięwokresiewczesnegodzieciństwa,kiedymechanizmyobronne

jeszczenieukształtowałysię,jestniezwykledestrukcyjne.

Deprywacjamatczynatopozbawieniedzieckazaspokojeniajegopotrzeb

psychicznych,wskutekczegozaburzonyzostajezarównojegopsychiczny,jak

fizycznyrozwój.Wliteraturzeprzedmiotudeprywacjamatczynawystępujeteż

jakonieorganicznyzespółopóźnieniarozwoju(NZOR;non-organicfailureto

thrive;Woynarowska,1988),jakohospitalizm(lubchorobasieroca)albo

bardziejogólniejakozaniedbywaniedziecka.Nazjawiskotozwróciliuwagę

Spitz(1955)iBowlby(1955),badającdzieciwychowywaneinstytucjonal-

nie(wsierocińcach)orazprzebywającewszpitalach

.Natomiastdeprywacja

matczynadotyczącadzieciwychowywanychwdomuprzezmatkęjestzjawiskiem

stosunkowonowymiszczególnieniepokojącym(Herbert,op.cit.,s.136).

Deprywacjamatczynamożewynikaćzniedojrzałościmatkidopełnienia

funkcjiopiekuńczych,jednakczęściejwystępujewskutekemocjonalnegood-

rzuceniadziecka.Przyczynyodrzuceniamogąbyćróżne,wspomnętujedynie

ociężkimprzebieguporoduizwiązanejznimtraumieporodowej.Niekiedyjej

skutkiemjestpsychozapoporodowa(u10–15%kobiet

),jednakczęściejjest

nimtrudnadopokonanianiechęćmatkidonowonarodzonegodziecka(na-

silona,jeżelidzieckoniebyłochciane).

Zerwaniewięzimatka–dziecko(bądźjejzakłócenie)jestdladzieckatraumą

odługotrwałychskutkach.Wzajemnawięźmiędzymatkąaniemowlęciem,

nazywanamiłościąsymbiotyczną,uważanajestprzezwielubadaczyzapodsta-

wędobregouczuciowegoispołecznegorozwojudzieckawdalszychlatachjego

życia.Istotnymczynnikiem,jeżelichodzioskutkizerwaniawięzi,jestwiek

dziecka.ZwróciłnatoszczególnąuwagęRobertson(1970,za:Obuchowska,

Krawczyński,1991),prowadzącyempirycznebadaniadotyczącehospitalizowa-

nychdzieci.Wzależnościodwiekureakcjedzieckaokazałysięróżne,przyczym

zawiekszczególniepodatnynatraumęzerwanejwięziuznał3–4rokżycia.Jego

badaniapozwoliłynawyróżnienie3fazreagowaniadzieckanaoddzielenieod

matki;sątofazy:protestu,rozpaczyiwyparcia.Szczególniedestrukcyjnadla

uczuciowegorozwojudzieckajestfazawyparcia,wktórejdzieckojakgdyby

zaprzeczałoswojejmiłościdomatki,przyczymjegozachowaniejestczęsto

mylnieinterpretowane.

Pojawiającesięudzieciwzwiązkuzzerwanąwięziązaburzeniamogąbyć

różnorodne.Dominująreakcjelękoweoróżnymobrazieorazzróżnymi

mechanizmamipsychologicznymiuichpodstaw(Obuchowska,1983).Reakcje

płaczu,smutku,zaburzeniasnuorazłaknieniaiwydalania,atakżezastępcze

zachowaniaprzystosowawcze(np.„lepkość”emocjonalna)sątypowedladzieci

WPolscepierwsząpublikacjąpoświęconązagadnieniomhospitalizmubyłtekstautorstwaHan-

nyOlechnowicz:Chorobaszpitalna(hospitalizm)umałegodziecka.PediatriaPolska,1957,7.

Por.KubiakA.,2004,s.31.

Brak wyników

Psychologia kliniczna, t. 2

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra