Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Myśląckrytycznieopsychologiiipseudopschologii
celówwtymtekściejestpomóccimyślećkrytycznieoniezwykłychtwierdzeniachna
tematzachowaniaiprocesówpsychicznych.Iabyśnieuznał,że„krytycznemyśle-
nie”oznaczadlanas,iżpowinieneśznaleźćsposóbnakrytykę,pozwólnamwyjaśnić,
comamynamyśli,używająctegoważnegoterminu.
1.2.1.Cotojestmyśleniekrytyczne?
MówiącyomyśleniukrytycznymczęstoznajdująsięwpołożeniusędziegoSądu
NajwyższegoPorteraStewarda,znanegoztego,żeniepotrafiączdefiniowaćpojęcia
pornografii,stwierdził:„Wiem,kiedyjąwidzę”.PodobniejaksędziaStewart,twoi
nieustraszeniautorzy(Phil,BobiVivian)niesąwstaniezaoferowaćdefinicjimyślenia
krytycznego,którąwszyscyuznalibyzasłuszną.Niemniejjednakjesteśmygotowi
ruszyćwbójuzbrojeniwlistęsześciuumiejętnościzzakresukrytycznegomyślenia.
Nateumiejętnościchcielibyśmypołożyćnaciskwnaszympodręczniku.Każdaznich
opierasięnakonkretnympytaniu,którenaszymzdaniemnależyzadaćwkonfrontacji
znowymiideami.
1.Jakiejestźródłoinformacji?
2.Czytwierdzeniemacharakterumiarkowanyczykategoryczny?
3.Jakiesądowody?
4.Czywnioskimogąbyćzniekształconeprzeztendencyjnośćwmyśleniu?
5.Czyrozumowaniejestwolneodtypowychbłędówlogicznych?
6.Czyzagadnieniewymagaujęciazwieluperspektywjednocześnie?
Jakiejestźródłoinformacji?
Czyosobawygłaszającadanypoglądjestekspertemwtejdziedzinie?Przypuśćmy
naprzykład,żeobejrzałeśserwisinformacyjny,wktórymjakiśpolitykalbozapro-
szonyprzezTVznawcaprzedmiotutwierdzi,iżmłodocianiprzestępcymogązostać
zresocjalizowanizapomocąprogramuscaredstraight(comożnaswobodnieprze-
łożyćjako„nawracanieprzezzastraszanie”).Wramachtegoprogramuodsiadujący
wyrokikryminaliścistarająsięzniechęcićmłodocianychprzestępców(zamkniętych
„napróbę”–przyp.red.nauk.)dopopełnianiaczynówkaralnych,robiąctozapomocą
skandalicznegoichtraktowaniaiopowiadaniaimżywychhistoriiookropnościach
życiawwięzieniu.Takieprogramyrzeczywiścieprzeprowadzonowkilkustanach
USAiparuinnychkrajach(Petrosinoiin.,2013).Jednakczyosobastawiającadaną
tezęmafaktycznąwiedzęnatentemat?Czymajakieśudokumentowanekwalifikacje,
czyteżjestjedyniesamozwańczym„ekspertem”?Jednymzesposobówsprawdze-
niajestprzeszukaniesieciizbadaniejegoreferencjiipozycjiwdanymobszarze.
Ponadtonależałobypostawićpytanie,czyosobastanowiącaźródłoinformacjimoże
naswoimtwierdzeniucośzyskać.Jeślimamydoczynienianaprzykładzprzełomem
wmedycynie,toczyogłaszającytenfaktjestosobązarabiającąnanowymlekulub
urządzeniumedycznym?Awprzypadkuprogramu„nawracanieprzezzastraszanie”,
11
