Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
PSYCHOLOGIASĄDOWA
-moralnych,charakterystycznydlategostadiumrozwojowego.Maonjed-
nak,psychologicznierzeczbiorąc,znaczącoinnyprzebiegwporównaniudo
wcześniejwymienionychUsporów”czyUprzetargów”
,występującychwgru-
pachnormalnych(równychsobie–Reykowski),niedewiacyjnych.Domi-
nującymbowiemsposobemrozwiązywaniaowychsporówwgrupachde-
wiacyjnychjestagresjaiUrządyprawasilniejszego”
.Komunikacjaspołeczna
dzieciztychgrupnieopierasięnauczuciach,bowiemtesątraktowane
pogardliwie,jakoprzejawyUsłabeuszostwa”
.Niewolno(niehonorowojest)
Uwymiękać”
.KomunikacjatajestwięcUbezuczuciowa”iprzypominatresurę
(wzłymznaczeniutegosłowa).ZkoleitreściiokolicznościUzabaw”zawiera-
jąmiędzyinnymiwieleszkodliwychelementów(papierosy,alkohol,począt-
kowogłówniepiwo,umawianiesięnawagary,demonstracyjnelekceważenie
–wrozmowachiocenach–obowiązkówuczniowskichitp.).
NatakimUpodłożu”dochodzidowypaczonychrezultatówsocjalizacji
(awięcinternalizacjiwadliwychnormspołeczno-moralnych).Jakiesąkon-
stytutywneiobiektywnecechytegoUpodłoża”?Popierwsze,funkcjonuje
wnimmechanizmrozwojowyodpowiedzialnyzapojawieniesięnaturalnej
dopuszczalności(czywręczpotrzeby)relatywizacjinormiocenspołeczno-
-moralnych,otwierającUkanałyasymilacji”dlainnych(konkurencyjnych)
ocenisądówpochodzącychodrówieśników(wtymrównieżjednostek
dewiacyjnych).Podrugie,treśćkomunikacjispołecznejjestwznacznej
mierzeUnasycona”szkodliwymiiasocjalnymiformamiaktywności(zob.
powyższeprzykłady).Potrzecie,wzajemneodnoszeniesięczłonkówta-
kichgrupdosiebieniezawierakoniecznychrozwojowouczućspołecz-
nych,aprzeciwnie,opartejestnastosunkachinstrumentalnych,zaktórych
pośrednictwemdokonujesięwymianykorzyści(dóbr)iusług.Poczwarte
wreszcie,rozstrzygającymargumentem,poczyjejstronieleżysłuszność
ikomusięcoUsprawiedliwie”należy,jestpowszechniedemonstrowana
agresjaiprzemoc,czyliUprawosilniejszego”
.Wogólnościwowychzinstru-
mentalizowanychstosunkachspołecznychliczysięskutecznośćmakiawe-
listyczna,anietakieczyinneintencjeczywzględymoralne.
Wrezultaciełącznegofunkcjonowaniaomówionychwyżejkorela-
tówdewiacyjnejsocjalizacjidochodzidozatrzymaniasięrozwojumo-
ralno-społecznegoosobnikówasocjalnych,wwynikuczegodochodzi
doswoistejpetryfikacjimechanizmówregulacjipsychicznejnaniższym
rozwojowopoziomie(zob.badaniawr.2.8).Zprzedstawionychkonsta-
tacjiwypływawniosek,żenieletni(asocjalni)niedochodządoosiągnię-
cianastępnego–wyższegostadiumrozwojumoralno-społecznego,czyli
takzwanegostadiumpryncypializmumoralnego.Jeżelizaśdemonstrują