Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Rozdział1.Modeleistrategierozwojuosiągnięćsportowychiaktywnościfizycznej
chologicznejpowystępiesportowym.Wkażdejztychfazosiowesąinnezjawiska
psychologiczne,naktóremożnaoddziaływaćwinterwencji.
Kluczowedlafunkcjonowaniasportowcawfazieprzygotowaniasąschematy
poznawcze,któredecydująoprocesachuwagi,interpretacjibodźcówwewnętrznych
inapływającychześrodowiskazewnętrznegoorazoprocesachuczeniasię(Teach-
man,Woody2004).Ogólnie,kluczowedlafunkcjonowaniasportowegoschema-
tymożnapodzielićnadotyczącenawiązywaniarelacji(relatednessschemas)oraz
określaniasamegosiebie(self-definitionalschema;patrzBlattiin.1996).Podczas
gdypierwszedotyczązdolnościwchodzeniawrelacjezinnymiosobamiimożliwo-
ściichutrzymywania,drugiekoncentrująsięwokółpozytywnychirealistycznych
obszarówJa.Problemywfunkcjonowaniujednostki(lubnieoptymalnefunkcjono-
wanie)sąwynikiemnadmiernejkoncentracjisportowcanajednymztychdwóch
obszarów,awkonsekwencjizaniedbańwdrugimobszarze(Blattiin.1996).
Problemywynikającezzaburzeńschematówinterpersonalnychtotrudności
zzaufaniemważnymosobom,nieadaptacyjnareakcjanautratęosobyważnej(np.
trenera,członkazespołu,członkówrodziny;Blattiin.1996).WedługGardnera
iMoore(2006),dopodstawowychschematówprowadzącychdosuboptymalnego
funkcjonowaniaosobistegoiwykonaniasportowegonależą:
1.Zależność.Kluczowyelement:dolepszegowykonania/radzeniasobie
znowymiwyzwaniamikoniecznajestpomocinnych.Konsekwencje:poleganie
nainnychwpodejmowaniudecyzji,nadmiernieczęsteposzukiwaniewsparcia
społecznego.
2.Wyższość.Kluczowyelement:koncentracjanaosiągniętymwłasnymsuk-
cesie,związanymznimpoczuciemwyższościinauprawnieniudoprzywilejów.
Konsekwencje:wysokiewymaganiawobecotoczenia,unikaniesytuacji,wktórych
szansenasukcessąmniejsze.
3.Dążeniedoaprobatyiuznania.Kluczowyelement:nadawaniewysokiej
wartościuznaniuiaprobacieokazywanejprzezinnych.Konsekwencje:uzależnie-
nieocenysiebieiwłasnegowykonaniaodocenyinnych,byciepostrzeganymprzez
innychjakoosobanadmierniezaabsorbowanasobą.
4.Porzucenie.Kluczowyelement:ważneosobynieokazująwystarczającego
wsparciawtedy,gdyjestonoszczególniepotrzebne.Konsekwencje:zaabsorbowa-
nieobawą,żenainnychniemożnapolegaćiżetakczyinaczejwktórymśmomen-
ciezostaniesięporzuconym.
5.Nieufność.Kluczowyelement:kwestionowaniepozytywnejmotywacji
innychosóbizałożenie,żedążąonedomanipulacjiiwykorzystywania.Konse-
kwencje:brakufnościwobectrenerówiinnychczłonkówzespołu,koncentracjana
poszukiwaniuoznakniewłaściwegotraktowania.
6.Niższośćwobecinnych.Kluczowyelement:przekonanie,żemasięwadę,
którasprawia,żezawszebędziesięgorszymodinnych.Konsekwencje:nadmierna
koncentracjauwaginatym,jakinnimogąnasspostrzegać,oraznarealnejlubwy-
obrażonejkrytycezgłaszanejprzezważneosoby.
