Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24Częśćpierwsza.Twórczeteorie
3.Olśnienie–nagłepojawieniesięrozwiązaniawświadomościosobytwo-
rzącej,zjawiskotoczęstojestzwaneinsightem.Polegananagłymprze-
organizowaniusytuacjiproblemowejwnowącałość,cojestokreślane
jakowgląd.Większośćtejpracyjestwykonywananieświadomie,zwykle
wstaniemotywacjiniezadaniowej(paratelicznej),wtrakcieprzerwyin-
kubacyjnej.
4.Weryfikacja–sprawdzanieiopracowywaniepomysłówrozwiązań.
Podobny,aczkolwiekbardziejrozbudowany,siedmiostopniowymodel
zaproponowałJ.Rossman(Guilford,1978).Wyróżniłonnastępującefazy,
odktórychprzebieguzależytwórczerozwiązanie:
1.Zauważeniepotrzebylubluki,którawymagałabywypełnienia–fazapo-
szukiwaniaproblemuwynikającazmotywacjidotworzenia.
2.Sformułowanieproblemu–fazanadaniaetykietposzczególnymjego
elementom,zdefiniowaniego.
3.Zapoznaniesięzdostępnymiinformacjamidotyczącymitematykidzia-
łaniatwórczego–odpowiednikfazypreparacyjnejwkoncepcjiWallasa.
4.Stworzenierozwiązańproblemu–odpowiednikolśnieniawkoncepcji
Wallasa.
5.Ocenarozwiązańopracowywanegoproblemu–weryfikacjapoziomu
spełnianiawymagańproblemuprzezstworzonerozwiązania.
6.Sformułowanie,nabaziepoprzedniegoetapu,nowychpomysłówrozwią-
zańproblemu–dopracowanieichzewzględunaprzyjętekryteriaoceny.
7.Sprawdzenie,ocenaiakceptacjaniektórychznowychpomysłów.
KoncepcjaRossmanajestniecobardziejrozbudowanaodteoriiWal-
lasa.Wprawdzieniewyróżniaonfazyinkubacji,takczęstoobserwowanej
wrealnejpracywielkichtwórców(powszechnieznanesąwielkieodkrycia
dokonywanepodjabłoniamilubwwannie),aledoceniafazypoprzedzające
samprocesrozwiązywaniaproblemuietapyoceny.
Etapoweujęcieprocesutwórczegowniosłocennąwiedzęnatematsa-
megojegoprzebiegu,natomiastnieopisałowarunków,wjakichdochodzi
dotwórczychodkryćaninieopisałowłaściwościprocesumyślenia,który
prowadzidotwórczychefektów.Telukistarasięwypełnićwspółczesne
podejściepoznawcze.NatomiastpraceWallasaiRossmanazostaływyko-
rzystanewdziałaniachszkoleniowychitreningowych.Dziękiwiedzyoko-
lejnościetapówtworzeniaiogólnejnaturzezachodzącychprocesówbyło
możliwestymulowanieposzczególnychprocesówtak,byzwiększyćpraw-
