Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.FragmentydziejówpsychologiiwEuropienaprzełomiewiekówXIXiXX
żewtymczasie,obokpsychologicznych,powstałytakżenoweszkołyfi-
lozoficzne.Wśródnich,zewzględunabliższezwiązkizpsychologiąza-
sługiwałynauwagędwie:neokantyzmorazfenomenologiaEdmunda
Husserla.TeoHerrmann(2006,s.11)zwróciłuwagęnato,żewroku
1902ukazałasiępracaTeodoraLippsa28(1851-1914)pt.VomFühlen,
WollenundDenken(Ouczuciach,woliimyśleniu),któraprezentowa-
łaujęciepsychologiiwkonwencjipsychologizmu.Lippsjestuważanyza
jednegozjegotwórcówiwczesnychprzedstawicieli.Zarównojego,wy-
żejwspomnianapraca,jakizawartewniejpoglądy,stałysięobiektem
ostrychatakówzestronyEdmundaHusserla.Takżeon,zaprzedstawicie-
lapsychologizmuuznałkolejnegoprofesorapsychologiiwBonn(1898-
1909),BennoErdmanna(1851-1921),którywpracyzroku1892Logika
twierdził,żeprawarządzącemyśleniem,którymizajmujesięnlogika”
,
mającharakterhistorycznyidlategomusząbyćzmienne.Dlategoteż,
ustaleniapsychologii,którabadateprawawkonkretnymczasie,powinny
stanowićpunktwyjściadlalogiki(Herrmann2006,s.12).Poprzejściu,
wroku1909,nastanowiskoprofesoraUniwersytetuwBerlinie,stałsię
tamważnymreprezentantemparalelizmupsychofizycznego.Awfilozofii
reprezentowałzainteresowaniatwórczościąEmanuelaKanta.Nicdziw-
nego,żenapoczątkuXXwiekuwUniwersyteciewBerlinie,takżewśród
psychologów,paralelizmpsychofizycznystałsięproblemem,któryzasłu-
giwałnauwagę,byćmożenawetnadyskusję(W
.Köhler,izomorfizm).
ZaliczanydoSzkołyWürzburskiej,zdecydowanyprzeciwnikpoglą-
dówHusserla,AugustMesser29,patrzączestanowiskatejwłaśnieSzkoły,
napisał:nNaszeograniczaniesiędozajmowaniasięwyłączniezjawiskami
świadomymi,możnauzasadnić,gdypowiemy:naszymcelemjestupra-
wianiewyłącznien«czystej”psychologii»30,awtensposóbchcępodkre-
ślić,żemynegujemywpływwszelkichmożliwychczynnikówfizycznych
28TeodorLipps,pohabilitacjiwBonn(1877)iprofesurzetamżeorazwBreslau
(Wrocław),był(wlatach1894-1914)profesoremfilozofiiwMonachium.
29AugustMesser(1867-1937)byłprofesoremfilozofiiwGisen.Uważanyjest,po-
dobniejakOswaldKülpe,zazwolennikakrytycznegorealizmu.Wroku1907
ukazałasięjegopracaEmpfndungundDenken(wroku1928ukazałosięjejwy-
danietrzecie).
30Jesttowyraźnenawiązaniedotytułu,jużwyżejwymienionej,znanejpracyHus-
serla-PhilosophiealsstrengeWissenschaf
36
