Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.FragmentydziejówpsychologiiwEuropienaprzełomiewiekówXIXiXX
nadmyśleniem.Burger(1957,s.85)podkreślaznaczeniekolejnychprac
Messeradlarozwojupsychologiimyślenia,ajednocześnieakcentuje,że
towłaśnieon,jużpośmierciKülpego(1915),przygotowywałdodruku
kolejnewydaniajegopraczzakresufilozofii.
Słuszną,azarazemważną,jestuwagaTeoHerrmannanatematpo-
bytuOswaldaKülpewUNIBonn.PrzybyłtutajzWürzburga,poprze-
dzanysławątwórcypsychologiimyślenia.RazemznimprzybyłKarl
Bühler-jużpohabilitacjiipolemicezWilhelmemWundtem.Jegodru-
gimasystentemzostałOttoSelz,któryhabilitowałsięwBonnwroku
1913.Byłteżniewątpliwieważnymogniwemwrozwojupsychologii
myślenia.Właśnieonbędziestanowiłtoogniwo,którewprowadziele-
mentypoglądównSzkołyWürzburskiej”domentalnościKarlaPoppera.
Jakwiemy,KülpeodszedłzBonnjużpoczterechlatach(1912/1913do
Monachium),jakouzasadnienieswojejdecyzjipodałprzeciążeniepracą
dydaktycznąwzakresiefilozofii.Aletakżetutajpowstałyjegodwadzie-
łazzakresufilozofiiDieRealisierungorazEinleitungindiePhilosophie,
wktórychprzedstawiłzałożeniarealizmukrytycznegowswoimwłasnym
ujęciu.Przekornepytanie:czybyłtotakżerealizmkrytycznyzpunktu
widzenianpsychologii”
,pozostawiębezodpowiedzi,bowiemważniejszą
rzecząjestwskazanienato,żenaprzełomiewiekówXIXiXXistniały
jużróżneszkołypsychologiczne,podobniejakróżnekierunkifilozofii.
Wrozmaitychkonfiguracjachbyłyonesobierazdalsze,razbliższe.Ztej
racji,apodyktycznetwierdzenie,żepsychologiamusiuwolnićsięspod
wpływówfilozofii,możnauznaćzapowierzchownelubwręczbałamut-
ne.Zdrugiejstronytrudnymdoakceptacjijestpogląd,żepsychologia
bezfilozofiiistniećniemoże.PoglądyibadaniaKülpegoiMessera,mogą
uzasadniaćprzekonanie,żewłaściwaorientacjafilozoficznamożestano-
wićpodstawędlaefektywnychbadańpsychologicznych.Nawet,jeżelito
ostatniezdanienieposiadatejoczywistości,jakabyłabytutajpotrzebna,
pozostawięjewtakiejformie,bowiemwskazujeononaproblem,który
pojawisięwmomenciekonfrontacjifilozoficznychpoglądówPoppera
zzałożeniamitejpsychologii,którawróżnychwariantachwychodziła
munaprzeciw.Jednakkłopotpolegałwłaśnienatym,żennaprzeciw”
zgłaszałysiędowyboruróżnepsychologie.Coraztrudniejszedopogo-
dzeniazjegopoglądamifilozoficznymi,którepodczastychpierwszych
kontaktówzpsychologią,samebyłyjeszczeinstatunascendi!
38
