Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.FragmentydziejówpsychologiiwEuropienaprzełomiewiekówXIXiXX
gowiemielizainteresowanianeokantyzmem.WiliamStern(1926,s.144)
wswojejAutobiografiiwspomina,żepodwpływempracWindelbanda,
RickertaorazMünsterberga(szkołabadeńska)byłżywozainteresowany
neokantyzmem,copomogłomuwposzukiwaniuwłasnejdrogi,wkie-
runkupersonalizmu.SternutrzymywałprzyjacielskiekontaktyzJonasem
Cohnem(1869-1947),neokantystą,ichkorespondencja,trwałaprzez
czterdzieścilatiwytrzymałasurowepróby,takżete,podczaszagrożeń
wokresienarodowegosocjalizmu(por.W
.Zeidler2011).
Związkizneokantyzmemstwierdzamytakżewwypowiedziachoraz
pracachKurtaLewina.KurtW
.Zeidler(2011)przytoczyłcytatzartyku-
łuKurtaLewinazamieszczonegowtomiepoświęconymE.Cassirerowi,
wktórymLewinwyznaje:ngłębokąwdzięcznośćstudentawobecswoje-
gonauczyciela”(ibidem,s.291).Ważnymbyłoto,żetowłaśnieCassirer
ułatwiłKurtowiLewinowinZrozumienietego,żepowszechneobowią-
zywaniedanegoprawaikonkretnośćorazindywidualnośćdanegoprzy-
padkuniestanowiąprzeciwieństw”(s.300),copóźniejstaniesięjednym
zjegopodstawowychzałożeńmetodologicznych.
Takżeneokantyzmniebyłnurtemanijednorodnym,anistałym.
Taróżnorodnośćkoncepcjiorazpoglądów,jakbywsposóbnaturalny,
powiększałazakresoddziaływaniategokierunku.Jednozgłównych
ncentrów”posiadałneokantyzmwMarburgu,gdziereprezentowaligo
HermannCohen(1842-1918)orazPaulNatorp(1854-1924).Drugie
ncentrum”znajdowałosięwHeidelbergu(nszkołabadeńska”)gdzieposta-
ciągłównąbyłWilhelmWindelband(1848-1915)-więcejTatarkiewicz
2001,s.93-98.WpublikacjachSzkołyBadeńskiej-odMünsterber-
gapoczynając-pojawiałysięproblemypsychologiczne,aledotyczące
kwestiizkręguhumanistyki,awszczególnościteoriiwartości.Spośród
ówczesnychpsychologów,zprzedstawicielamitejszkoły,bliskikontakt
utrzymywaliW
.SternorazK.Lewin(por.Zeidler2011).SzkołaMarbur-
skazajmowałasiętakżepsychologią,aleraczejjejaspektamiepistemolo-
gicznymi,aprzytymwyraźnieodległymi(ignorującymi?)odzagadnień
iproblemówówczesnychbadańpsychologicznych.Porównująckon-
strukcjęoraztreśćpracPaulaNatorpa-tejzroku1910itejzroku1912
-dostrzeżemy,żewtejdrugiejautorainteresowałogłównieteoretyczne
pytanieoto,cojestprzedmiotembadaniapsychologii.Pozostającwgra-
nicachprzyjętejorientacjifilozoficznej(neokantyzm),Natorpprzyjmuje,
40
