Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wybraneetyczneimetodologiczneaspektyopiniodawstwasądowego…
15
biegłegopsychologajestorganprocesowy,któryzleciłwykonanieeksper-
tyzy,czyprobant?Otóżwtymprzypadkuzdaniawydająsiępodzielone.
ZdaniemJanaM.Stanika(1994,s.205)zfaktu,iżDprobantwokreślo-
nychkodeksowosprawachmaobowiązekprawnypoddaćsiębadaniom”,
wynika,żeDznikaproblemgranicmotywacyjnychmeandrówdobro-
wolnościbadania”,swoistemuograniczeniuulegaobowiązekchronienia
niekorzystnychinformacjiobadanym,ponadtozaśDpsychologjakobie-
głymożebyćzwolnionyprzezsądztajemnicyzawodowej”.Małgorzata
Toeplitz-Winiewska(2004[2000],s.145)stwierdzanatomiast,żeDzlecenie
badaniaprzezsąd[…]niezwalniago[tj.psychologa]jednakzuzyskania
zrozumieniasytuacjibadaniaprzezoskarżonego”,cowięcej,psycholog
Dmusizaakceptowaćtakżejego[tzn.badanego]prawodoobronyprzezmil-
czenieczyodmowępoddaniasiębadaniu”.Cytowanaautorkaidziezresztą
jeszczedalejwtymkierunku.Zestwierdzenia,iżDspecyfikądiagnozy
psychologicznejdlasądujestfaktprzymusupoddaniasiętemubadaniu”,
wysnuwamianowiciewniosek,żeDnakłada[to]napsychologaspecjalne
obowiązki.Psychologprzekazujewięcinformacjeotym,coidlaczego
będzierobił”(Toeplitz-Winiewska,2004[2000],s.144),imusiuzyskać
akceptacjębadanegodlastosowanychczynnościczywykorzystywanych
technik3.Pojawiająsiętuzresztąkolejnerozbieżnościiniekonsekwencje
związanezwyboremDdozwolonych”technikdiagnostycznych.
Kwestiatego,czyjeDinteresy”reprezentujepsycholog(lubpowinien
reprezentować—cokolwiekowaDpowinność”miałabyoznaczać),doty-
czyskądinądwszelkiejjegoaktywnościzawodowejwsferzepublicznej
(np.wbiznesie,zwłaszczawobszarachrekrutacjiiselekcjipersonelu,oraz
wreklamieimarketingu,aletakżewdziedzinieedukacji),amożenawet
wsferzeprywatnejdziałalnościDgabinetowej”.DUwikłanieaksjologiczne”
psychologawprawdzieszczególniewyraziściemanifestujesięwobszarze
działalnościekspertalnejbiegłegosądowego,tymniemniejwydajesię
obecnewniemalkażdejdziedziniepraktycznychzastosowańwiedzy
iumiejętnościpsychologicznych.OwoDuwikłanieaksjologiczne”polega
bowiembądźwprostnakoniecznościdokonywaniaoceniwartościowań
3Jesttoprzypadekzastosowanialiteralnejwykładnikodeksuetyczno-zawodowego
psychologa(KEZP):(1)wprzypadku,gdyklientemjestDosobakierującadopsychologa
woparciuopodstawyprawneinnąosobę[…],odpowiedniezasady»KodeksuEtycznego«
obowiązująjednakrównieżwstosunkudoosobybędącejbezpośrednimodbiorcączynno-
ścipsychologa”(KEZP,s.7,przypis1);(2)art.18KEZPgłosi,iżDosobyzgłaszającesiędo
psychologaniezwłasnejinicjatywy[…]powinnybyćprzezniegopoinformowaneocelu
postępowania,stosowanychmetodach,wynikachisposobieichudostępnienia.Psycholog
starasięuzyskaćakceptacjęplanowanychczynnościzawodowychprzezteosoby”.Innymi
słowy—klientamibiegłegopsychologasądowegobylibyzatemzarównoorganprocesowy
zlecającywykonanieekspertyzy,jakibadany(probant).
