Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Psychologiczneuwarunkowaniaosiągnięćszkolnychuczniów
aspiracjenietylkouczniów,aletakżeichrodziców–choćustalaniespo-
łecznychkryteriówpowodzeniaszkolnegowciążmożebudzićwątpliwo-
ści.Występujemożliwość,żearbitralnieuznanekryteriapowodzenianie
biorąpoduwagęosobistegoujęciasukcesu,którymoże,choćniemusi,
pokrywaćsięzkryteriamispołecznymi(Sternberg,2001).Możebyćteż
tak,żeniektórzyuczniowieświadomieprzykładająmniejsząwagędo
sukcesówszkolnych,koncentrującsięnaaktywnościpozaszkolnej,na
przykładnasporcielubmuzyce.
Wodniesieniudoadolescentównajczęściejwyróżniasiętrzynajważ-
niejsze,subiektywnewarunkisukcesużyciowego:odczuwany(wymiar
subiektywny)progreswkarierze(wymiaredukacyjny/zawodowy),speł-
nieniewrelacjizinnymi(wymiarafliacyjny,wszczególnościdotyczący
relacjiwewnątrzrodzinnych)orazaktywnywypoczynek(wymiarsamore-
alizacyjny,odnoszącysięgłówniedodziałańmotywującychzwiązanych
zespędzaniemczasuwolnego)(Pinquart,Silbereisen,2010).Uznając
tękoncepcjęzaważnąwbadaniachsukcesówuczniów,skupionosięna
poznaniuichwtrzechpowyższychdymensjach,zwracającszczególną
uwagęnawymiarsubiektywny.
Powodzenieszkolnestanowiistotnyczynnikprawidłowegorozwoju
psychicznego,społecznegoorazemocjonalnegodzieciimłodzieży.Znaj-
dujetowyraźneodzwierciedleniem.in.wteoriiErikaEriksonaodużym
znaczeniudlapsychologii–traktowanejjakodziedzictwowzakresie
analizyrozwojuczłowieka.Wkoncepcjirozwojupsychospołecznego
Eriksona(2004)tenwłaśnierozwójjednostkiodbywasięprzezrozwią-
zywaniespecyfcznychkryzysów,charakterystycznychdlawyróżnionych
przezautoraośmiustadiów.Zaliczanesątu:niemowlęctwo(kryzys:
ufność–brakufności),wczesnedzieciństwo(kryzys:autonomia–wstyd
iwątpliwości),średniedzieciństwo(kryzys:inicjatywa–poczuciewiny),
wiekszkolny(kryzys:pracowitość–poczucieniższości),okresdora-
stania(kryzys:tożsamośćosobowa–dyfuzjarólspołecznych),okres
wczesnejdorosłości(kryzys:intymność–izolacja),okresśredniejdoro-
słości(kryzys:generatywność–stagnacja)orazokrespóźnejdorosło-
ści(kryzys:integralność–rozpacz).Uważasię,żesekwencjawyzwań
rozwojowychmacharakteruniwersalnyijestponadkulturowa.Udane
rozwiązaniekażdegokryzysustwarzajednostcewarunkiprzejściado
następnegostadiumrozwojowegoorazfacylitujekształtowanienowych
charakterystykego.Natomiastniesatysfakcjonująceprzejściekryzysu
wiążesięzróżnegotyputrudnościamiwfunkcjonowaniupsychospo-
łecznymorazstwarzakoniecznośćzmierzeniasięznimwprzyszłości
(Erikson,2004).
