Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Osiągnięciaszkolneuczniów–charakterystykapojęcia
13
Uznająciprzyjmującstanowisko,iżdzieckonależyspostrzegaćjako
pełnowartościowąorazciąglezmieniającąsięjednostkę,którapodejmując
edukacjęszkolnąznajdujesięwprocesierozwojowymdeterminującym
przebiegcałegojejżyciaiztegopowoduwymagaszczególnegowsparcia
ipomocy.
WkoncepcjirozwojupsychospołecznegoEriksona(2004)dzieci
wmłodszymwiekuszkolnym,obejmującymfazęlatencji,stojąprzed
koniecznościąrozwiązaniakryzysumiędzypracowitościąapoczuciem
niższości,zaśadolescenciwfaziepokwitaniaidorastaniaprzechodzą
kryzyszachodzącypomiędzyukształtowaniemtożsamościosobowejady-
fuzją(rozproszeniem)rólspołecznych.Wprzypadkumłodszychdzieci
pozytywnerozwiązaniekryzysuwiążesięzukształtowaniempoczucia
kompetencjiiskutecznościwdziałaniu.Wpóźniejszymetapieżyciade-
cydujeonotakżeopoprawnymstosunkudopracy,zespołu,zktórymsię
współpracujeizdolnościdoosiąganiasukcesu.Zkoleisytuacjaniepowo-
dzeniaorazutratastatusuwgrupierówieśniczejwywołujeuuczniapo-
czucieniższości,któreutrudniamurealizowaniezadańorazidentyfkację
zgrupąklasową.Występujetakżewysokieryzyko,żedzieckomożestać
sięzależneodstawianychmuzadańiwprzyszłościmiećprzekonanie,
iżjedynymkryteriumwartościczłowiekajestsprostaniestawianymmu
oczekiwaniom(Kołodziejczyk,2011).
Patrzączperspektywypsychologicznej,braksukcesóworaztrudno-
ściwnaucedzieckamogąprowadzićdowystąpieniauniegozaburzeń
emocjonalnych,atezkoleipociągajązasobądezorganizacjęzachowania
(Przetacznik,Włodarski,1980).Wzależnościodwynikówwnaucekształ-
tująsięwzajemnerelacjepomiędzyuczniemarodzicami,nauczycielami
irówieśnikami(Domagała-Zyśk,2004;Węgrzyn-Białogłowicz,2017).Stu-
diaempirycznenadzagadnieniempokazały,żeuczniowie,którzyuzyskują
wyższeocenyszkolne,toosobyodnoszącewiększysukcesniżucznio-
wiezniższymiocenami.Dzieckodoświadczająceniepowodzeńwnauce
narażonejestnadługotrwałystres.Sytuacja,wktórejnieradzisobietak
dobrzejakinni,powodujeuniegospadekpoczuciawłasnejwartościoraz
sprawia,żeosobabudujenegatywnyobrazsamegosiebie.Skutkiem
takiegostanumogąbyćnerwice,którerzutująnietylkonasytuacjęszkol-
nądziecka,aletakżenajegodoświadczeniapozaszkolne.Uczeń,który
doznajeciągłychporażek,możenawetdoświadczaćzaburzeńwfunk-
cjonowaniupsychicznym(zaniżonasamoocena,poczuciewyuczonej
bezradności,zaburzeniatypueksternalizacyjnego,internalizacyjnego).
Skrajnąformątakichzaburzeńjestfobiaszkolna,wktórejprzedmiotem
lękujestszkoła,związanazniątematykaijejatrybuty(Schafer,2022).
