Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Procesorganogenezypłucwymagaprecy-
zyjnychmechanizmówsterujących,któresty-
mulujądoprzemiankomórkiendodermyime-
zodermy,regulujączasichtrwania,wzajemne
interakcje,kierunekróżnicowaniaipełnienia
przyszłejroliwukładzieoddechowym.Ponie-
ważwprocesrozwojupłuczaangażowanych
jestponad40rodzajówkomórek,siećwzajem-
nychoddziaływańpomiędzynimijestniezwy-
kleskomplikowana.Poznanowieleczynników
istotnychdlapowstawaniakolejnychgeneracji
drógoddechowychorazrozwojustrefywymia-
ny.Mediatoramizwiązanymizrozwojemukładu
oddechowegom.in.czynnikiwzrostu:FGF(fi-
broblastgrowthfactor),SHH(sonichedgehog),
TGF-β(transforminggrowthfactorβ),PDGF
(platelets-derivedgrowthfactor),VEGF(vascular
endothelialgrowthfactor),Wnt(wingless/int)
czykwasretynowy(RA).Dlastrukturrozwija-
jącychsięzendodermynajistotniejszeznacze-
niemajączynnikiTTF-1(thyroidtranscription
factor-1),β-catenina,rodzinabiałekFOX,GATA,
SOXiETS.Mezenchyma,zktórejpowstająna-
czyniaimięśniegładkieoskrzeli,poddanajest
działaniuinnychczynników,takichjakFOXF1,
POD1,genyGLIiHOX.Dlaprawidłowejmorfo-
genezypłuckoniecznejednaksygnałypłyną-
cezobuukładów.
Dozainicjowaniarozwojuzawiązkapłuca
zendodermypoprzezczynnikTTF-1oprócz
jegoobecnościkoniecznyjestpochodzący
zrozwijającejsięmezenchymysygnał,jakim
jestudziałczynnikówm.in.zrodzinyFGF(fi-
broblastgrowthfactor).Braklubniedobór
czynnikówtranskrypcyjnychmodyfikujeeks-
presjęgenówiskutkujewzależnościodczasu
iznaczeniadanegoczynnikazahamowaniem
rozwojumorfologicznegolubczynnościowego
płucnaróżnychetapach.Wcześniewystępujące
zaburzeniazazwyczajzwiązanezprocesami
organogenezy,np.zagenezjąpłuc.Występo-
wanienieprawidłowościnakońcowycheta-
pachrozwojuukładuoddechowegowiążesię
zzaburzeniamijegodojrzewania,takimijak:
Mięśniegładkie
Strukturyrozwijającesięzendodermy
regulowaneprzez:TTF-1,β-cateninę,
FOX,GATA,SOX,ETS
oskrzeli
Endoderma
Mezenchyma
Czynnikiwzrostu
FOXF1
POD1
Geny
GLI
HOX
Sygnałypłynące
zendodermy
Rycina1.1.Udziałczynnikówwzrostu
wmorfogeneziepłuc.
1010ROzWÓJPłUCIKRĄŻENIA
3