Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niemparcjalnymwekrwitętniczej(p
aO
2).Powy-
mianieprzezbłonępęcherzykowo-włośniczko-
ciśnieniatlenuwekrwitętniczejnieconiż-
szeniżwpęcherzykachpłucnych.Różnicęna-
zywasięgradientempęcherzykowo-tętniczym
(p
aO
2-p
AO
2).Jegoprzyczynąjestobecnośćdo-
mieszkinieutlenowanejkrwiżylnejstanowiącej
tzw.przeciekfizjologicznyorazczynnikiwpły-
wającenadyfuzjętlenu.Wwarunkachprawid-
łowychwielkośćprzeciekunieprzekracza3–5%.
Przeciekiemuwarunkowanymanatomicznie
jestspływkrwipochodzącejzżyłoskrzelo-
wychdożyłpłucnych,bezpośrednichpołączeń
tętniczo-żylnychwłożyskunaczyniowympłuc,
atakżeżyłwieńcowychuchodzącychbezpo-
średniodolewejkomory(żyłTebezjusza).Prze-
ciekfizjologicznypolegagłównienaprzepływie
krwiprzezobszarypłucniedostateczniewen-
tylowane.Wwarunkachprawidłowychstosu-
nekwentylacjipęcherzykowej(V
A)doprzepły-
wukrwiwpłucach(Q)wynosiśrednio0,8ijest
dośćznaczniezróżnicowanypomiędzyróżnymi
obszaramipłuc.Zmniejszeniewentylacjiwsto-
sunkudoprzepływu,powodująceprzeciekwe-
wnątrzpłucny,możemiećmiejscewzapaleniach
płucczyniedodmieiwpływaćnanieprawidłowe
utlenowaniekrwi.Hipoksemiawtakiejsytuacji
pozwiększeniuzawartościtlenuwewdycha-
nympowietrzunieulegniepoprawiewtakim
stopniu,jakwynikałobytozrównaniagazupę-
cherzykowego,ponieważpęcherzykiwobsza-
rzeprzeciekuwewnątrzpłucnegonadalpozo-
stanąźlewentylowane,a„wzbogacone”wtlen
powietrzedonichniedotrze.p
aO
2mniejszeniż
500mmHgpodczasoddychania100%tlenem,
którewwarunkachprawidłowychpowinnowy-
nosićokoło650mmHg,możewskazywaćna
znaczącyprzeciekwewnątrzpłucny.Przeciek
prawo-lewyniewpływawistotnysposóbna
p
aCO
2.Duży,30%przeciekspowodujewzrost
p
aCO
2o30%różnicypomiędzykrwiątętniczą
ażylną,czylijedynieo2mmHg.Przyniedosta-
tecznejwentylacjiobszarupłucoprawidłowym
przepływiepodczasoddychaniapowietrzem
atmosferycznymp
AO
2zmniejszasięwkierunku
wartości40mmHg,podczasgdyp
ACO
2ulega
zwiększeniuwkierunku46mmHg,tojest
wartościcharakteryzującychkrewżylną.
Transportdwutlenkuwęgla
itlenuprzezkrew
Dwutlenekwęglajesttransportowanywekrwi
główniewformiejonówwodorowęglanowych
(około90%),wpostacifizycznierozpuszczonej
wosoczu(około5%)orazpozwiązaniuzgrupa-
miaminowymibiałekkrwi,wtymzhemoglobiną
jakokarbaminohemoglobina(około5%).Przemia-
nyCO
2dokwasuwęglowegoidwuwęglanów
zachodzągłówniewewnątrzerytrocytówprzy
udzialeznajdującejsiętamanhydrazywęglano-
wejiodgrywająjednocześniezasadnicząrolę
wgospodarcekwasowo-zasadowejorganizmu.
Dwutlenekwęglajest20-krotniebardziejroz-
puszczalnywekrwiodtlenu.100mlkrwiprze-
nosiprzyciśnieniuparcjalnymCO
240mmHg
około48mldwutlenkuwęgla,zczego2,4mlto
postaćgazufizycznierozpuszczonegowekrwi.
Krzywadysocjacjidwutlenkuwęglamaprzebieg
zbliżonydoliniowegoistądbezpośredniaza-
leżnośćpomiędzyjegowymianąasprawnością
wentylacjipłucwobszarachodobrejperfuzji
igradientempęcherzykowo-włośniczkowym.
Tlenpoprzejściuprzezbłonępęcherzykowo-
-włośniczkowąjesttransportowanyprzezkrew
dotkanekdocelowych.Zasadniczajegoczęść
jestprzenoszonapozwiązaniuzhemoglobiną,
ajedynieniewielkailośćwwynikufizycznego
rozpuszczeniawosoczu.Wwarunkachprawid-
łowych100mlkrwizawiera0,3mlfizycznie
rozpuszczonegotlenu.Przyoddychaniuczy-
stymtlenemtawartośćwzrastado2ml.Znacz-
niebardziejefektywnejestprzenoszenietlenu
przezhemoglobinę.1ghemoglobinyprzy100%
wysyceniuwiąże1,34mltlenu,czyliprzystęże-
niuhemoglobinywekrwi15,0g/100ml100ml
krwiprzenosiokoło20mltlenu.
Cząsteczkahemoglobinyjestbiałkiemskła-
dającymsięz2parpodjednostekbędących
łańcuchamipeptydowymi,wktórychskład
10BUDOWAICzYNNOŚćUKłADUODDECHOWEGO
16