Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rycina1.8.Wymianagazowa
werytrocytach.
wchodzącząsteczkihemu.Hemoglobinauosób
dorosłych(HbA)składasięz2podjednostek0
i2podjednostekβ.Jednagrupahemowazawie-
rającawwarunkachprawidłowychdwuwartoś-
ciowyatomżelazaposiadazdolnośćwiązania
jednejcząsteczkitlenu.Dlategojednacząstecz-
kahemoglobinymożewiązać4cząsteczkitle-
nu.Opisanoponad1000rodzajówhemoglobi-
ny,wśródktórychdonajczęściejwystępujących
opróczHbAzaliczasięhemoglobinępłodową
(HbF)ihemoglobinęS(HbS).Hemoglobina
upłoduzbudowanajestz2podjednostek0
i2podjednostekγistopniowoulegawymia-
niewciągupierwszych100dnipourodzeniu
naHbA.HemoglobinaSosóbchorującychna
niedokrwistośćsierpowatokrwinkowąmanie-
prawidłowąbudowęłańcuchaβ,spowodowa-
punktowąmutacjąwarunkującązamianę
kwasuglutaminowegonawalinę.Zezmianami
budowyhemoglobinywiążesięzmianazdol-
nościwiązaniaztlenem.HbFmazwiększo-
nepowinowactwodotlenu,podczasgdyHbS
zmniejszone.Oznaczato,żeprzyzwiększonym
powinowactwietlenłatwiejwiążesięzHb,ale
jesttrudniejuwalnianydotkanek.Wartością
charakteryzującązdolnośćjestP
50,tj.ciśnie-
nieparcjalnetlenu,przyktórymhemoglobina
jestw50%wysyconatlenem.DlaHbAP
50wy-
nosi27mmHg.Zdolnośćwiązaniaiuwalnia-
niatlenuprzezhemoglobinęniejestliniowa
imacharakterkrzywejsigmoidalnej.Krzywa
dysocjacjioksyhemoglobinyprzedstawiająca
zależnośćpomiędzyciśnieniemparcjalnym
tlenuastężeniemutlenowanejhemoglobiny
zależynietylkoodtypuhemoglobiny,aletak-
żewarunków,wktórychdochodzidowymiany
gazowej.ZmniejszeniepowinowactwaHbdo
tlenu,awięcułatwienieoddawaniatlenutkan-
kompowodujezwiększonatemperaturaciała,
zwiększoneciśnienieparcjalneCO
2istężenie
bifosfoglicerynianu(2,3-DPG)orazzmniejszone
pH.Wstandardowychwarunkachkrewtętnicza
jestwysyconaw97,5%tlenem(saturacja,SaO
2=
97,5%)przyciśnieniurównym100mmHg(p
aO
2
=100mmHg),adlawartościcharakteryzującej
krewżylną(p
aO
2=40mmHg)saturacjawynosi
75%.Istotnąinformacjąwynikającąztejkrzywej
jestrównieżpunkt„wydolnościoddychania”,
wktórymciśnienieparcjalnetlenupozwalające
narozpoznanieniewydolnościoddychaniap
aO
2
=60mmHgodpowiadasaturacjiponiżej92%
(SaO
2<92%).Sigmoidalnyprzebiegkrzywej
wskazujeponadto,żezwiększanieciśnieniatle-
nuwekrwitętniczejpowyżej100mmHgnie
1030FIzJOlOGIAIPATOFIzJOlOGIAODDYCHANIA
17