Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
upływempółroku.Możnasobiewyobrazićjegoupojenie,kiedy
zpoczątkiem1813rokudowiedziałsięoklęscenadBerezyną!
ZdobycieParyżaiupadekNapoleonaomalnieprzyprawiłygooutratę
zmysłów;odtądpozwalałsobienagrubiańskiewycieczkiprzeciw
żonieisiostrze.Wreszciepoczternastulatachoczekiwaniadoznałtej
niewymownejradości,iżujrzałaustriackiewojskawkraczające
doMediolanu.WmyślrozkazówotrzymanychzWiedniagenerał
austriackipowitałmargrabiegodelDongozoznakamiwysokiego
szacunku;ofiarowanomuskwapliwiejednoznaczelnychstanowisk
wrządzie,coprzyjąłnibyzapłatędługu.Starszysynotrzymałstopień
porucznikawjednymznajpiękniejszychpułkówcesarskich;ale
młodszyniechciałzanicprzyjąćofiarowanejmurangikadeta.Tryumf
ten,którymmargrabiasyciłsięzrzadkąarogancją,trwałledwiekilka
miesięcyiskończyłsięupokarzającąklęską.Margrabianigdynie
odznaczałsiębystrością,czternaściezaślatnawsi,wotoczeniu
służby,rejentailekarza,wpołączeniuzezgryźliwąstarością,która
położyłananimswojąrękę,uczyniłyzeńczłowiekazupełnie
nieudolnego.Otóżpodrządemaustriackimniepodobnautrzymaćsię
nawybitnymstanowiskubezowegotalentu,któregowymagapowolna
izawiła,alebardzoracjonalnagospodarkatejstarejmonarchii.Bąki,
jakiestrzelałmargrabiadelDongo,gorszyłyurzędników,anawet
tamowałybiegspraw.Jegoultramonarchiczneodezwaniasiędrażniły
ludność,którąrządpragnąłtrzymaćwsennejobojętności.Jednego
dniamargrabiadowiedziałsię,żeJegoCesarskaMośćraczyła
miłościwieprzyjąćjegodymisjęzurzędu,równocześniezaśnadała
mumiejscedrugiegowielkiegomajordomaKrólestwaLombardzko-
Weneckiego14.Taokrutnaniesprawiedliwośćoburzyłagodożywego;
on,którytaknienawidziłwolnościprasy,wydrukowałwgazecielist
doprzyjaciela.Wreszcienapisałdocesarza,żeministrowie
gozdradzająiżesąprostymijakobinami.Touczyniwszy,wrócił
smutniedozamkuGrianta.Miałjednąpociechę.PoupadkuNapoleona
