Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DorotaPietrzyk-Reeves
SFERAPUBLICZNAADEMOKRATYCZNE
OBYWATELSTWO
Niezadowoleniezfunkcjonowaniainstytucjidemokratycznych,aponiekąd
zsamejdemokracji,jakiewidocznejestwewspółczesnychspołeczeństwach
demokratycznych,stawiaprzedfilozofiąpolityki,awszczególnościprzedteorią
demokracjinowewyzwania.Wśródnich,jakspróbujępokazać,jestpytanie
oto,wjakimkierunkupowinnyzmierzaćposzukiwaniabardziejadekwatnych
rozwiązańdemokratycznych,azwłaszczatych,którewiążąsięzokreśleniem
roliiznaczeniademokratycznejsferypublicznej,demokratycznegoobywatel-
stwaidemokratycznejwspólnotykategoriiwdużejmierzezapoznanychprzez
teoretykówdemokracjidrugiejpołowyXXw.,uznającychzawłaściwyiwy-
starczającyformalny,instytucjonalnymodeldemokracji.
Wewspółczesnychpaństwachdemokratycznychrozróżnienienasferępry-
watnąipublicznąstajesięnewralgiczne,szczególniewrazzpojawiającymsię
zagrożeniemwkraczaniasferypublicznejdosferyprywatnejalbozacieraniasię
granicmiędzynimi,którychzachowaniejestkoniecznedlaochronyprywatności
jednostki,jejplanów,celów,porażekisukcesów.Zarazemjednakzagrożona
jesttakżesferapubliczna,któraalboulegaswoistejprywatyzacji,alboprzestaje
spełniaćfunkcjępośrednikamiędzyobywatelemapaństwemczyszerzejspołe-
czeństwemobywatelskimapaństwem.Tozagrożeniewiązanejestczęstozza-
nikiemideałuobywatelskościiduchapublicznego,zusuwaniemsięjednostek
dożyciaprywatnego,zichwyalienowaniemzżyciapublicznegoczynawet
zbrakiemzainteresowaniasprawamipublicznymi.Liberalnademokracja,jak
będęargumentować,jestbezwątpieniatymustrojempolitycznym,którystwa-
rzadoskonałewarunkiprawneiinstytucjonalnedowykształceniasięifunkcjo-
nowaniasferypublicznej;wdemokracjitakżejejoddziaływanienadecyzje
politycznepowinnobyćnajwiększe.Koncepcjasferypublicznejjestszczególnie
mocnoakcentowanaprzeztych,którzyłącząjązpostulatem,bywartościowy
porządekdemokratycznywiązałsięzpraktykąuczestnictwapolitycznegowy-
znaczającąpewiensposóbżyciazbiorowegowspólnotypolitycznej.
Zarazemjednakpostulatynadaniaprocesomdemokratycznymbardziej
„demokratycznego”,substancjalnegocharakteru(np.analizowanietegoprocesu
zpunktuwidzeniaodrzuconejprzezteoretykaproceduralnegomodelu
demokracji,JosephaShumpetera,kategoriiwspólnegodobra)spotykająsiędziś