Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wprowadzenie
klasycznejfilozofiiniemieckiejzapomocąpotocznejniemczyznyineologizmów
giniewprzekładzie.Dlategoteżproponujeon,abyHzamiasttłumaczyćHeideg-
gera,zacząćgoimitować:powtórzyćtemyśliwinnymmaterialejęzykowym,
jakimjestpolszczyzna”12.
Odnośniedotakiegoprojektumożnamiećjednakuzasadnionewątpliwości,
którewyraziliMizera(stworzenieterminologiitrudniejszejniżHeideggerowska)
iBiemel(językpośledniejszyodHeideggerowskiego).Ponadtonależyzauwa-
żyć,żeRymkiewiczzawężakrytykęHeideggeratylkodoterminologiifilozofii
niemieckiej,podczasgdyznacznaczęśćjegopracpoświęconabyłaanaliziekla-
sycznychpojęćmetafizyki,pochodzącychzgrekiinastępnieprzełożonychna
łacinę.Towspólnepochodzeniezachodniejterminologiifilozoficznejsprawia,
żejestonaczęstopodobnawróżnychjęzykachnarodowych.Żaprzykładmoże
posłużyćpojęcieHpodmiotu”iHprzedmiotu”.Heideggerwanalizietychpojęć
koncentrujesięnawskazaniuwładczejskłonnościprzed-stawiania(Vor-stell-ung),
któredążydou-stawiania,ze-stawiania(Ge-stell)przedmiotu,codobrzemożna
oddaćwjęzykupolskim13.
Oczywiścieniewszystkieterminy,którymiposługujesięHeidegger,pozwa-
lająnatakczytelnyprzekład.FlagowyprzykładstanowituDasein.Jesttokla-
sycznyterminfilozofiiniemieckiej,przekładanyjakoHegzystencja”,Histnienie”,
Hobecność”,Hbycieobecnym”.Trudnośćtłumaczeniategoterminudodatkowo
wzmacniafakt,żeHeideggerpragnąłodejśćodtakichjegoznaczeń,odnosząc
godobyciabytuludzkiego,wktórymbyciestajesięjawne.Chcącsprostaćtemu
zadaniu,tłumaczonotenterminnajęzykpolskibardzoróżnie:Hbytludzki”,
Hjestestwo”,Hbytprzytomny”14.Częśćtłumaczy,uznając,żejesttoterminnie-
przekładalny,decydujesięnapozostawianiegoworyginale15.Takieposunięcie
możnajednakuznaćzarodzajtranslatorskiejkapitulacji16,chociażnierazrzeczy-
wiścietrudnorozstrzygnąć,któretłumaczeniejestlepszewdanymkontekście.
Uwzględniająctezastrzeżenia,zdecydowałamsiękorzystaćzasadniczozpojęć
Hjestestwo”iHbycie-tu”.Czasemodwołujęsięteżdoinnychpropozycjitransla-
torskich(m.in.Hprzytomności”),alesygnalizujęwówczas,żeodnosząsięone
doDasein.PodobniepostępowałamteżwprzypadkutłumaczeniainnychHei-
deggerowskichterminów,którezestawiamztekstemoryginalnymtylkowtedy,
12Ibidem.Wzwiązkuztymwprowadzaonswojewłasnewyrażenia,takiejak:Hpodstawa
podstawy”,Hczęśćogarniającacałość”,Hzakrzywieniecałości”.
13K.Michalski,Zrozumiećprzemijanie,FundacjaAugustaHrabiegoCieszkowskiego,Warsza-
wa2011,s.178-183.
14Żob.:L.Kołakowski,Filozofiaegzystencjalna,Warszawa1965;B.Baran,SagaHeideggera,
Kraków1989;K.Michalski,Heideggerifilozofiawspółczesna,Warszawa1978.
15Żob.:W.Rymkiewicz,Ktośinikt,s.79.
16J.Mizera,Wstronęfilozofiiniemetafizycznej,s.105.
