Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Lata1907–1910
15
ObowiązkiemnaszymjestdaćRusinomwGalicjiwszystko,coim
sięnależy.Trudnośćporozumieniapoleganatym,żeniewiado-
mo,zkimsięporozumiewać[...].Alemożnadaćbezukładów,
cosięnależy,amianowicie:a)uznaniejęzykaruskiegourzędowym
narównizpolskimwgalicyjskimNamiestnictwieipodległychmu
urzędach;b)osobnyruskiuniwersytetweLwowie;c)zrzeczeniesię
przywileju,żerządwiedeńskiniemożezałożyćwGalicjiruskiej
szkołyśredniejbezzezwolenialwowskiegosejmu.Zcałychsiłna-
tomiastsprzeciwiaćsięnależyżądaniupodziałuGalicjinadwa
odrębne«krajekoronne»irutenizacjiistniejącegopolskiegouniwer-
sytetu”*
13.
WopublikowanymwłaśnieProgramiePolskiegoStronnictwaDemo-
kratycznegoznalazłsięakapitStosunekdoRusinów,wktórymoświad-
czano:ncodoRusinów–wypowiadamyzasadę,żenajwiększyich
rozwójnarodowyikulturalnyniemożebyćbynajmniejszkodliwym
dlacałokształtuinteresówpolskich.Wedległębokiegobowiem
naszegoprzekonaniarozwójtenmożeodbyćsiębezjakiejkolwiek
szkodydlapolskiegostanuposiadaniawGalicji,które
gouszczuple-
nianiedopuszczamy”
14.Życiewystawiałonatrudnąpróbęideowe
fundamentydemokratów.Wciążprzecieżtrwałonapięciewokół
UniwersytetuLwowskiego.WnNowejReformie”ukazałasiędekla-
racjawszystkichstuprofesorówidocentówuniwersytetu,wktórej
mówiono:nnieprzesądzająckwestiiosobnegouniwersyteturuskiego,
oświadczamysięzcałymnaciskiemprzeciwko
utrakwizacjinaszegouniwersytetu[...]wtymnie-
zachwianymprzekonaniu,żeuniwersytetlwowski,jakdotądjest
polskim,takteżinaprzyszłośćpolskimpozostać
powinien”15.PozostańmywKrakowie,gdziewłaśnieukazało
sięsolidneopracowanieWilhelmaFeldmanaostronnictwachpoli-
tycznychwGalicji,wktórymoczywiściedośćczęstopojawialisię
Rusini:nŚmiesznymjesttwierdzenie,rozpowszechnioneprzezwielu
krótkowidzówpolitycznych,iżRusinówwr.1848biurokracja
austriacka«stworzyła»;pewnymjestjednak,iżnacharakterich
formacjipolitycznejbiurokracjaówczesnaniemaływpływwywar-
ła”–mówiłautorjużnasamympoczątkuswojegodzieła.Feldman
takopisywałsytuacjęnawschodziewdrugiejpołowieXIXw.:nNa
*Wyróżnieniawcytatach–M.J.
