Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Razemczyosobno?Przewodnikpolekturach
programStronnictwaKrajowegonjestobjawempatologiinarodowej,
objawemrezygnacjiidążnościdolikwidowaniapolskościwkraju,
gdzienieprzypadkowoonaprzenikała,zapuszczałakorzenieiroz-
pleniłasięwszereguwieków”.Inastępniedopowiadał:nWrogo
izaborczoprzeciwkonamwystępująlitwomani.Leczniemogąstać
sięimprzeciwwagąci,cowmiarępotrzebytwierdzili,żesąBiało-
rusinamilubLitwinamiokulturzepolskiej.Imprzeciwwagąmogą
byćtylkoci,którzypragnąwzmocnićirozbudzićdrzemiące,po-
tencjalnesiłypolskościnaLitwiegeograficznej,którychnazywacie
nacjonalistamipolskimi”.Autorgodziłsię,żenmożnauznawaćży-
wotnośćnarodulitewskiegoijegoprawadopełnegokulturalnego
rozwoju”.Lecznależymiećnawzględzie,nżenarodowośćlitewska
jeszczewciągusetkilatniezdoławytworzyćliteratury,zdolnejdo
zaspokojeniapotrzebumysłowychkażdego,ktoprzerósłumysłem
masyludowe,wszelkitakiinteligentbędziepsychicznietkwił
wsferzeduchowejinnegonarodu.Naszasferaduchowamoże
pretendowaćdoichzdobycia”.Boprzecież:nSpełniającobowiązki
narodowewzględemsiebie,spełnimyjewzględemludówPolskihi-
storycznej.[...]ObowiązkiemnaszymwzględemLitwinówiBiało-
rusinówniejestpracanaszaskierowananaichnarodoweurobienie,
alewalkaouchylaniewszystkiego,cosprzeciwiasięnormalnemu
zaspokojeniujużodczutychpotrzeb.Niepropagandajęzykalitew-
skiegolubbiałoruskiegowszkołachelementarnychjestnaszymza-
daniem,aledomaganiesię,abygminamogładecydowaćojęzyku
swychszkółiurzędowania”.Niemasięcołudzić–zdawałsię
mówić:nLitwomanipragnąbezwzględnejeksterminacjinarodupol-
skiegoitylkowówczaspójdąnakompromisznami,gdyspotkają
unaszorganizowanąsiłę?Iojejniepokonalnościprzekonająsię.
CozaśdoBiałorusinów,toichjakoświadomejsiłypolitycznejnie
ma.Pozamasamibiernegopodwzględempolitycznym,używającego
narzeczabiałoruskiego,aleobojętnegowzględemjegoprawchłop-
stwabiałoruskiego,jestkilkudziesięciumłodychPolaków”.Onito
nrozpoczęlisyzyfowąpracę–tworzenienarodowościbiałoruskiej”.
AprzecieżPolacymogąpociągnąćzasobąogółmieszkańcówLi-
twywinnysposób:nprzezwypracowaniekonkretnegoprogramu
gospodarczegokraju,przezszerokieplanypodniesieniajegosiłpro-
dukcyjnych”
26.Studnickijużwcześniejwyrokował:nnarodubiało-
ruskiegoniema.Jestmateriałetnograficzny,jestszczepbiałoruski,
