Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Lata1907–1910
21
wGrodzieńskiempomieszanyzeszczepempolskim,wWileńskiem
zpolskimilitewskim,wMohilewskiemiwSmoleńszczyźnie,
zwłaszczawtejostatniej,zwielkoruskim”.Itakzwracałsiędo
ZygmuntaWolskiego(redaktoraiwydawcynNaszejNiwy”)ijemu
podobnych:nChceciekoniecznieuprawiaćnarodowośćbiałoruską?
Jedzciedogubernimohylewskiej,dobiałoruskichpowiatówwi-
tebskiej,tamnieuszczuplicienaszegostanuposiadania,alepomnij-
cienaswepolskiepochodzenieinierusyfikujcieWilna”27.Powia-
dałteż:nNaszprocespolonizacyjnyjestnieskończeniewyższyod
procesulitwinizacji,podejmowanegoprzezlitwomanów,gdyżpierw-
szyjestudostępnieniemsferyduchowejbogatszejdlamasbiało-
ruskichilitewskich,drugizacieśnianiemsiędosferyubogiej
duchowo,bezskarbówwprzeszłości,bezświetnychwidokówna
przyszłość”.Ipowtarzał:nOżadnymnarodziebiałoruskimnie
możnamówić,bonaród,jesttopojęciepolityczne,ażadnych
własnychtradycjipolitycznychnieposiadająBiałorusini”.Azatem
polskakolonizacja,którąpowinnypodjąćpozaziemianamitakże
sferyprzemysłoweirzemieślnicze,madużepoledorozwoju.nNie
likwidacja,leczwzmocnieniesięnakresachwinnobyćnaszymza-
daniemnarodowym”
28.
OtwórzmyteraznKurierLitewski”iodnajdźmyrewelacyjną
wręczwypowiedźtzw.Bezpartyjnego:nEmancypacjaludów,ongi
wskładRzeczypospolitejwchodzących,czynipostępy.JakLitwini
naLitwie,takRusiniwGalicjiWschodniej,opiekinaszejniechcą.
Ponieważdążenietozgodnejestabsolutniezduchemczasu,po-
nieważwynikazniedającychsięusunąćprzyczyn,którestalepo-
głębiajądemokratyzowaniesięspołeczeństwiichinstytucji,więc
zwycięstwoostatecznenależydostronyprzeciwnej.Tutkwitra-
gizmnaszegopołożenia”.JakżetrafniemówiłBezpartyjny.Pomimo
germanizacji,nazachodzienjesteśmyelementemmającymprzy-
szłośćprzedsobą.[...]Chłopdzisiejszyjużsięniewynarodowi.Ale
wsukcesjipoRzeczypospolitejotrzymaliśmyteżprowincjeobco-
plemienne,prowincje,zktórymisięzżyliśmy,dlaktórychkultury
pracowaliśmywiekiigdzie,skutkiemtego,mamyniewątpliwie
prawaspółgospodarzy”.Rzeczwtym,żenchcączatemtylkotrwać
dalej,utrzymaćsię,niezginąć,jużtymsamymbezwiedniestaje-
mysięsiłąwyłączniekonserwatywną,adlaspragnionychjutra
–nienawistną”.Cowięcmamyczynić?Otoradykalna,alelogiczna
