Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wtymmodeluna-śladowanietosposóbotwieraniasięnaInnego,anie
NA-śLADOWANIE
„utraty”siebiewnastępstwie„mimetycznegouwodzeniaprzezsztukę”4.
Wtejperspektywie,którąprzypomniałybadaniaJacques’aDerridy
iArneMelberga,mimesisjawisięjakopharmakon–lek(bojesttowy-
stawianiekatartyczne),ikoniecznatrucizna.Wprezentowanejtukon-
cepcjitakiefunkcjepełnina-śladowanie,łączącesięzrozszerzaniemJa,
ztransgresją,zpochwytywaniemsobości.
Na-śladowanietotakżesposóbsamorefleksji,zdobywaniasamowie-
dzyiproceshermeneuzy.Nawetpowtarzanie–któretowarzyszypo-
dążaniuwśladach-szyfrach,czylina-śladowaniu–„podążanieza”jest
zawszetranscendowaniem.Wna-śladowaniudokonujesięemanacjaby-
tów;toprzyzwolenierzeczywistościwliterackimzdarzeniubytunawy-
istoczeniesię,anietylkoodtwarzanietego,corzeczywisteiprawdziwe.
Podejmowanywtymrozdzialetropontologicznejinterpretacjipro-
cesuna-śladowaniazainspirowałysłowaJacques’aDerridynatemat
„naturalności”mimesis:
Mimesisniefunkcjonujebezteoretycznegouwzględnieniapodobień-
stwalubodpowiedniości,czylibeztego,cozawszeuważanozawaru-
nekmetafory.Homoiosisnietylkostanowikonstytutywnąwartośćpraw-
dy(aletheia),rządzącejcałymłańcuchem[«metafizycznym,zbierającym
wartościwypowiedzi,głosu,imienia,znaczenia,sensu,przedstawienia
naśladowczego,podobieństwa»],alejestteżtym,bezczegooperacja
metaforycznabyłabyniemożliwa[...].Warunekmetafory(dobrejipraw-
dziwejmetafory)jestwarunkiemprawdy.[...]Takokreślonamimesisna-
leżydologosu[...];wiążesięzmożliwościąsensuiwartościwypowiedzi.
NapoczątkuPoetykimimesispotraktowanajestwpewnymsensiejako
możliwośćwłaściwaphysis.Odsłaniasięonawmimesislubpoezjista-
nowiącejjejodmianęzracjitejmałooczywistejstruktury,sprawiającej,
iżmimesisnieprzynosizzewnątrzfałdkijejpodwojenia.Należyonado
physis,alboteż,jeśliktowoli,toona[poprzezmimesis]pojmujeswojąze-
wnętrznośćipodwojenie.Mimesisjestwięc,wpewiensposób,ruchem
«naturalnym».TanaturalnośćzostajeprzezArystotelesaograniczonado
wypowiedziczłowieka.[...]Mocprawdyjakoodsłonięcianatury(physis)
przezmimesisjestwyłączniezwiązanaz[...]antropofizyką5.
Opisywanepowyżejmimetycznepowtarzaniewmetaforycznejmo-
wieliteraturyprzekształcasięwbezpośrednieestetycznedoświadczanie
iwyistaczaniesięrzeczywistościwśladach-szyfrach.Na-śladowanienie
22
4Zob.A.Melberg,Teoriemimesis…,dz.cyt.,s.11.
5J.Derrida,Margesdelaphilosophie,Paris1972,s.282–283;cyt.za:M.P.Mar-
kowski,Efektinskrypcji.JacquesDerridailiteratura,wyd.2rozszerzone,Kraków2003,
s.231–232.
