Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
2iEuropaPołudniowo-Zachodnia
LazurowaGrota(największaatrakcjawyspy–rocznie250tys.zwiedzających),Biała
Grota,KoralowaGrota.Nawyspachpowulkanicznychwystępujątermalneźródła
wódmineralnych,np.naIschii.
NaturalnągranicękrajuwczęścipółnocnejstanowiąAlpy.WłoskaczęśćAlproz-
ciągasięodZatokiGenueńskiejpogranicęzeSłowenią.Wichobrębwchodząpasma
składającesięnaAlpyZachodnie,takiejak:AlpyLiguryjskie,Nadmorskie,Kotyjskie,
Graickie,masywMontBlanc,Pennińskie,Lepontyńskie,Lugańskieoraznależącedo
AlpWschodnich–AlpyRetyckie,Bergamskie,Lombardzkie,Karnickie,Weneckie,
Julijskie,DolomityiKarawanki.NajwyższymszczytemjestMontBlanc(wł.Monte
Bianco)wczęścizachodniej(4810mn.p.m.).
Alpysąwyjątkowoatrakcyjnepodwzględemprzyrodniczym.Ichrzeźbajestrezulta-
temstosunkowomłodychprocesówgórotwórczychidziałalnościlodowców,charakte-
ryzujesięostrymiformamigrzbietów,stromymizboczami,występowaniemlicznych
cyrkówlodowcowychizawieszonychdolinbocznych.Powyżejwysokości3200–3500m
n.p.m.występująlicznelodowce,główniewmasywach:MontBlanc,MonteRosa(4634
mn.p.m.),Matterhorn(wł.Cervino;4478mn.p.n.),GranParadiso(4061mn.p.m.).
NajwiększypowierzchniowojestlodowiecForni(17km
2),położonywmasywieCeve-
dale(3769mn.p.m.).Górotwóralpejskijestpociętywielomagłębokimidolinami
leżącymiponiżej300mn.p.m.Dużeróżnicewysokościwzględnychnadajądolinom
alpejskimszczególnywalorkrajobrazowy,aichdługiiczęstoniewyrównanyprzebieg
zwiększadostępnośćwyższychpartiigórdlaruchuturystycznego,np.DolinaAosty
wPiemoncieczyDolinaAdygi.Wyjątkowołagodnyklimatumożliwiarozwójroślin-
nościpodzwrotnikowej,wtymtakżeuprawęwinorośli.Wczęściachwapiennychmasy-
wurozwijająsięzjawiskakrasowe(jaskinie,formyskałkowe),przedewszystkimwAl-
pachWschodnich.Największenagromadzenierozwiniętychformkrasowychwystępuje
wpaśmieDolomitów,znajwyższymszczytemMarmolada(3343mn.p.m.).Dużaliczba
poszarpanychgrani,basztskalnych,stromestoki,pionoweurwiskaikilkusetmetrowe
skalneścianysprawiają,żeobszartenoferujeszczególniesprzyjającewarunkido
rozwojunarciarstwaiwspinaczkiskałkowej(m.in.licznedrogiwspinaczkowetzw.via
ferrata).Atrakcyjnewarunkikrajobrazoweiwypoczynkoweoferujądużejezioraalpejs-
kie–Como,Garda,Iseo,LuganoiMaggiore.JezioroComojestuznawanezanajgłębsze
jezioroEuropy(410mgłębokości).Stosunkowołagodnewarunkiklimatycznepostro-
niepołudniowejAlpsprawiają,żewokółjeziorrozwinęłysięmiejscowościwypoczyn-
kowo-letniskowe.
WzdłużcałegoPółwyspuApenińskiego,odprzełęczyCadibone(granicazAlpami)
poCieśninęMesyńską,nadługościok.1,35tys.kmrozciągasięłańcuchApeninów.
SkładasięonzlicznychpasmgórskichimasywówwobrębieApeninówPółnocnych,
ŚrodkowychiPołudniowych.NajwyższepartiestanowiApeninAbruzyjskiwczęści
środkowej,zmasywemGranSassod’ltaliaiszczytemMonteCorno(2914mn.p.m.).
Dowiększychpasmnależąteż:ApeninLiguryjski,Toskańsko-Emiliański,Umbryjsko-
-MarchijskiiKalabryjski.ZachodnieprzedgórzeApeninówtworzyPreapeninTyrreń-
ski,awschodniePreapeninAdriatycki.Wcałymmasywiewystępujązjawiskakrasowe,
awnajwyższychpartiachtakżeformypolodowcowe.ObszarApeninówjestaktywny
