Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.SytuacjaprawnamajątkuKościołaprawosławnegowPolscewlatach1918–1991
tyńnieczynnych,zburzonychlubprzerobionych),doktórychnadalpre-
tensjezgłaszałKościółkatolicki48.
SpornezagadnieniazwiązanezKościołemkatolickimdotyczącesto-
sunkówmajątkowych,szczególniepo1924r.,byłyprzezprawosławnych
biskupówpostrzeganejakoproblematyka,którapowinnazostaćuregu-
lowanawprzyszłościdrogąustawową.Niespodziewalisięoniwtym
zakresiebezprawnychdziałańzjakiejkolwiekstrony.Równieżisamesto-
sunkimiędzyhierarchamiobuKościołów,wodczuciuprawosławnych,
takżeniebyływrogie49.
DziałaniarewindykacyjneprowadzoneprzezKościółkatolickiodby-
wałysiętakżenapłaszczyźniesądowej.Zuwaginaprzedmiotpozwów
możemywyodrębnićroszczeniaozwrotdawnychkościołówiklasztorów
łacińskichorazbyłychcerkwiiklasztorówunickich.Stronaprawosławna
postanowiłaprzyjąćwspólnyplanobronyprzedtakskonstruowanymi
roszczeniami50.Wpozwachbiskupówkatolickich,jakojedenzpowodów
rewindykacji,pojawiałosięteżstwierdzenie,cerkwieprawosławne
powinnyzostaćoddaneKościołowikatolickiemurównieżzewzględuna
ichniezbędnośćdlawykonywaniaposługikapłańskiejwśródludności
katolickiej51.WedługkatolickiegopublicystyM.Niwińskiego,zasadność
48
J.Wisłocki,UposażenieKościołaiduchowieństwakatolickiegowPolsce1918–1939,Wydawnictwo
NaukoweUAM,Poznań1981,s.123.
49
O.F
.Kupraneć,PrawosławnacerkwawmiżwojennijPolszczi1918–1939,PPBasiliani,Rzym1974,
s.140.
50
WzwiązkuzpowstałymiwtejmateriiwątpliwościamiorzecznictwoSąduNajwyższego
potwierdziłoprawaprawosławnychkonsystorzydowystępowaniaprzedsądamiwobroniema-
jątkukościelnegowgranicachdiecezjizgodniezart.1i4rosyjskiejustawykonsystorskiejzdnia
9kwietnia1883r.WteziedowyrokuSNzdnia24lutego1933r.(IC771/32,ZOSN1933,nr132)Sąd
najwyższyorzekł,konsystorzprawosławnyjesturzędemzarządzającymsprawamiduchowny-
miimajątkowymiwgranicachdiecezji.Zawieraon,zzezwoleniawładzydiecezjalnej,wimieniu
cerkwiprawosławnejwszelkiegorodzajuumowy,przyjmujedarowiznynarzeczcerkwiizapisy
testamentowe.Stądwynikaprawojegoiobowiązekobronytegomajątkuwdrodzesądowej.Takie
samostanowiskowkwestiilegitymacjiprawnejkonsystorzyprawosławnychzająłrównieżiNTA.
Wwyrokuzdnia22maja1932r.(L.Rej.125/29,ZbiórWyroków1932,nr655A)NTAstwierdził,że
zarównoKościółprawosławnyjakocałość,jakiwileńskikonsystorzprawosławnymająniewątpli-
weprawowystępowaniawobronieświątyń,stanowiącychwedługichzdaniawłasnośćKościoła
prawosławnego.
51
Wkwestiikoniecznościrewindykowaniaświątyńprawosławnychzewzględunaichnie-
zbędnośćdlaposługiduszpasterskiejwśródludnościkatolickiej,bardzointeresującedaneprzyta-
czawswojejpublikacjiWołodymyrKosonoćkyj.Wedługniegow65miejscowościach,wktórych
znajdująsięobiektymające,zgodniezpozwamiKościołakatolickiego,podlegaćrewindykacji,nie
mieszkażadnaosobawyznaniarzymskokatolickiego,w75mieszkaniewięcejniż5osób,w76
mieszkaniewięcejniż20osóbitd.Kontynuującswojerozważaniastwierdza,jeślibydoszłodo
32