IBUK Libra

Wstęp

wanegowwiększościkrajówrozwiniętych,któryokreślanyjestjakoregulacja

typuhard-handedizwanyjestdalejmodelemtwardejregulacji.Modeltencha-

rakteryzujesięwysoceadministracyjnym,bardzoszczegółowymikosztownymdla

regulatoraisamychprzedsiębiorstwtrybemregulacji.

Cociekawe,odchodzeniuodtegomodeluregulacjinarzeczmodelulight-

handedregulation,charakteryzującegosięrozluźnionymreżimemregulacyjnym,

sprzyjaćmiałazasadniczazmianamechanizmuregulacyjnego,którastanowiła

kluczowyelementrozpoczętegoodkońcalat70.XXwiekuprocesuliberalizacji

zasadfunkcjonowaniasektorówsieciowych.Istotątegoprocesubyłonietylko

tworzeniewarunkówdorozwojurynkówkonkurencyjnych,aletakżezasadni-

czaprzebudowasprawowanegoprzezczynnikpublicznynadzoruregulacyjnego

wodniesieniutotychsegmentówposzczególnychsektorów,wktórychnieistniały

jeszczeprzesłankidlauruchomieniasamoregulacjirynkowej.Nowa–wypraco-

wanaiwdrożonawWielkiejBrytanii,apóźniejwwieluinnychkrajachwchodzą-

cychnadrogęliberalizacjisektorówsieciowych–koncepcjanadzoruobejmowała

instytucjonalizacjętegonadzoru,wformietworzenia–nawzóramerykański–

niezależnychodpublicznejwładzywykonawczej,wyspecjalizowanychorganów

regulacyjnychorazwprowadzenienowego–stworzonegozkoleiwopozycjido

rozwiązaniastosowanegowUSAiokreślanegojakoregulacjastopyzwrotu(rate

ofreturnregulation)–mechanizmuregulacji.

Nowymechanizm,znanypodnazwąregulacjiRPI-X,miałusunąćpodsta-

wowesłabościamerykańskiegorozwiązania,amianowiciepopierwsze,niezdol-

nośćdokreowaniawtakregulowanychprzedsiębiorstwachbodźcówproefek-

tywnościowych–stądteżmechanizmregulacjitypuRPI-Xzaliczonyzostałdo

szerszegozbiorurozwiązańopodobnejproefektywnościowejcharakterystyce

określanychjakoregulacjabodźcowa(incentiveregulation)–orazpodrugie,wyni-

kającąznaturyamerykańskiegorozwiązaniakoniecznośćrealizowanianadzoru

regulacyjnegowformiemodelutwardejregulacji.Praktykaregulacjibrytyjskiej

potwierdziłacoprawdazdolnośćtegomechanizmudotworzeniaskutecznych

bodźcówefektywnościowych,aleniepotwierdziłazałożenia,żemechanizmten

ułatwiaćbędzieprzejściedomodeluluźnejregulacji.Cowięcej,kierunekewo-

lucjibrytyjskiegoreżimuregulacyjnego,zwłaszczawsektorzeelektroenergetycz-

nymigazowym,wskazałnaszybkopostępującejegoutwardzanie,cobyłojednym

zważnychpowodównarastającejkontestacjibrytyjskiejpraktykiregulacyjnej.

Rodząsięwzwiązkuztymdwaważnepytania.Popierwsze,czytenkierunek

ewolucjimodeluregulacjiRPI-Xwynikałzniewłaściwegosposobustosowania

mechanizmuregulacjitypuRPI-X,czyteżmiałswojeobiektywneuwarunkowa-

nia,którewsposóbnieuniknionyimplikowałyprzechodzeniadocoraztward-

szegomodeluregulacji.Przyjęciedrugiegowariantuodpowiedzioznaczałoby

więc,żewramachtegomechanizmuniejestmożliwarealizacjakoncepcjiluźnej

regulacji.Inne,podejściedoodpowiedzinazadanetupytanieakcentujerolę

Brak wyników