Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
17
refleksjimetafizycznejibadańlogicznychnadjęzykiem
3
wdużej
częściteologiischolastycznejdrugiejpołowywieku,szczególnie
wtzw.szkoleporretan,czyliwszkoleGilbertazPoitiers,który
miałniewątpliwywpływnadoktrynęAlanazLille.Funda-
mentemtejmetafizykijestrozróżnieniemiędzybytemzłożonym
iokreślonym,idquodestlubsubsistens,orazformalnymikompo-
nentami,dziękiktórymzdeterminowanybytjesttym,czymjest,
tj.jegoidquoestlubessealboformaczysubsistentia
4
,zgodnie
zterminologiąszkołyporretan
5
.Jednązwielkichpostaciteologii
drugiejpołowywiekuXIIbyłAlanzLille,doctoruniversalis.
3L.Valentezwracauwagę,żesłowakluczowetypunlogikajęzyka”
czynwiekBoecjusza”,którepróbująsyntetyzowaćgłównecechyteologii
scholastycznejXIIwieku,niepowinnybyćużywanewzbytmocnym
sensieiekskluzywnie;znacznaczęśćscholastycznejteologiitegookresu
tonieteologiaspekulatywnanaznaczonadialektykąi/lubBoecjuszem,
alezbiorysentencjipatrystycznych,egzegezbiblijnych,kazań,trakta-
tówomoralnościisakramentachorazpraktycznaliteraturateologiczna.
Zob.L.Valente,ScholasticTeologyinthe12thcenturyLatinWest.Te
“TractatusInvisibiliaDei”,nArchaVerbi”2(2006),[s.55–73],s.58.
4GilbertzPoitiers(azanimuczenizeszkoływPorrée)twierdził,
żeistniejądwarodzajerzeczy:substancjeisubsystencje.Subsystencjesą
istotamipowszechnymi,asubstancjeistotamijednostkowymi.Dany
człowiekjestsubstancją,ajegosubsystencjąjestnczłowieczeństwo”.
Substancjazkoleijestpołączeniemsubsystencjizwłasnościamiprzy-
padłościowymiokreślonegoindywiduum,któreróżnicująistotywob-
rębietegosamegogatunkulubrodzaju,samenatomiastniewpływają
najegoistotę.Samasubsystencjanieposiadałacechprzypadłościo-
wych.Wrzeczywistościwięcistniejejedyniesubstancja,subsystencja
zaśjesttylkoformą,którawpołączeniuzmateriątworzysubstancję.
Bógwjegorozumieniubyłjedynympełnymbytem,bytempoprostu,
identycznymzeswąboskością–wszystkieinnebytyswebytowanie
zawdzięczająBogu.Zob.É.Gilson,Historiafilozofiichrześcijańskiej
wwiekachśrednich,s.131;takżeZ.Kuksewicz,Zarysfilozofiiśrednio-
wiecznej,Warszawa:PWN,1973,s.193–194.
5L.Valente,ScholasticTeologyinthe12thcenturyLatinWest.Te
“TractatusInvisibiliaDei”,s.57.
