Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
ZARYSPROBLEMU
AndrzejP
.Stefańczyk
Nawstępienależyzwrócićuwagęnadwaważnezagadnienia,
wświetlektórychdasięwmiaręadekwatnieodczytaćmyślteo-
logicznąifilozoficznąAlanazLillezjednejstrony,azdrugiej
wperspektywiektórychzostanieprzeprowadzonatuinterpre-
tacjajegonauki.Popierwsze,Alanwydajesięłączyćdwietra-
dycjeneoplatońskie:jedną,którączerpieodśw.Augustyna,
drugąpochodzącąodDionizegoAreopagity
6
,byćmożeasymi-
lującnawetpewneelementyodProklosazElementówteologii.
nDlaAugustynaBógjestprzedewszystkimwiecznościąinie-
zmiennością,zasadniczymwięcproblememjeststosuneksta-
waniasiędobytu,zmianydoniezmienności,czyliczasudo
wieczności.UPlotynagłównymzagadnieniemmetafizycznym
byłstosunekwielościdoJedni.DlaAugustynazawszejestprob-
lememstosunektego,conieustanniestajesięinnymwczasie,
dotego,copozostajeniezmiennietymsamymwwieczności”
7
.
DrugiistotnykomponentmyśliAlanastanowijegoro-
zumienieceluinaturyjęzykaorazlogiki.Wśredniowieczu,
któreodziedziczyłospuściznęmyśligreckiej,zarównojęzyk,
jakilogikabyłyrozumianejakonarzędziapoznania:język
maustalaćprawdę,logikamaprowadzićodjednejprawdy
dodrugiej.Taorientacjadałapoczątekpewnymnapięciom,
którewszczególnościwystąpiłymiędzyAugustynem,albodo-
kładniejpomiędzynurtemneoplatońskimaarystotelesowskim,
którywykazujezdecydowaniewiększezaufaniedomożliwości
językaizdolnościczłowieka
8
.Augustynzdawałsobiesprawę
6Por.A.Kijewska,Platonizmśredniowieczny,w:Historiafilozofii,
t.10,red.S.Janeczek,A.Starościc,Lublin:Wyd.KUL,2020,s.355–
378.Autorkawymieniaiwyczerpującoopisujetrzytypyplatonizmu
wśredniowieczu,któremająwkolejnościswojeźródławnauceśw.Au-
gustyna,BoecjuszaorazDionizegoAreopagity.
7Zob.É.Gilson,Historiafilozofiichrześcijańskiejwwiekachśred-
nich,s.68–69.
8E.J.Ashworth,LanguageandLogic,w:TeCambridgeCompa-
niontoMedievalPhilosophy,ed.byA.S.McGrade,Cambridge:Cam-
bridgeUniv.Press,2003,(s.73–96),s.77.
