Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
częśćI:Wprowadzenie
należystosowaćzpewnymizastrzeżeniami.Gdymówimyoformie,mamy
namyśliwszystkoto,cojestcharakterystycznedladanegodzieła,jegowłaści-
wości.Gdymówimyoformiezprzymiotnikiem:scenicznej,teatralnej,baletowej,
muzycznejczyfilmowej,przypisujemytewłaściwościdodanejdziedzinysztuki,
określającwtensposóbogólnycharakterdziełaitworzącychjeelementóworaz
relacjimiędzynimi.Wtymsensiemożemyteżmówićoformiedziełsztukiakcji,
formiehappeningowej,performerskiejlubeventowej.Jednakdobórelementów
składowychformytakichdziełiichuporządkowaniepozostajączasowe,dowolne
iarbitralne.Zarazemdlaspełnieniacelubadawczegokoniecznejestprowadzenie
analizporównawczychtegotypudzieł,mającychwskazaćnietylkoichcechy
indywidualne,aleprzedewszystkimwystępującewnichpodobieństwa,czyli
cechywspólneipowtarzalne.Dladziełniepoddającychsięanalizieformalnej
(stylistycznej)Bürgerwprowadziłkategorięśrodkaartystycznegojakokatego-
rięnajbardziejogólną,pozwalającąokreślićspecyfikędziełiwyróżniaćichgru-
py.Podobniejakkategoriastylu,którymożebyćcharakterystycznydlaepoki,
alemożeteżbyćindywidualny.Procedurabadawczapolegającanarozpoznaniu
iwyodrębnieniuśrodków,składającychsięnabudowęwewnętrznątegotypu
dzieła,takich,któresąpowtarzalneiporównywalne,jestanaliząstrukturalną.
Ogółśrodkówmożnanazwaćśrodkamistrukturalnymi.Mówiącoformieak-
cjonistycznej,happeningowejczyperformerskiejmamnamyślisposóbużycia
takichśrodków.Pozwalatonaspełnieniezadańrekonstrukcji,rozumianejjako
określeniespecyfikidzieł,dokonanieichkategoryzacjiiusytuowaniawdyskur-
siesztukidanegoczasu,aleteżnazarysowaniepolabadawczegohistoriisztuki
akcjipoprzezwskazaniekluczowychzjawiskiprocesów-punktóworientacyj-
nych.Niejesttowięczmianaczystosłowna,aleprzesunięciewprocedurachba-
dawczychzformnaśrodki.Poniżejprzybliżamterminyrekonstrukcjiiśrodka
artystycznego,któryBürgerzokreśleniapotocznegozmieniłwkategoriędys-
kursusztuki.ZostałyonezaadaptowanezkoncepcjiBürgeradopotrzebtego
opracowania(zob.„RekonstrukcjawedługPeteraBürgera”).
Wtytuletegoopracowania„rekonstrukcja”zostałapowiązanazterminem
„sztukaakcji”.Początkowowrekonstruowanymtudyskursieużycietegotermi-
nujestłączonezrozszerzaniemdziełplastycznychpoprzeznadanieimstruktury
czasowej(tworzeniewczasie),bądźuwzględnianieingerencjiodbiorcyzakłada-
jącejinteraktywnośćczyteżzmienność(wymienność)elementów.Wstrukturze
dziełtypuenvironmentihappening,źródłowowywodzącychsięznurturoz-
szerzaniaplastyki,akcjazyskujesamodzielność.Tenjejstatuszostaługrunto-
wanywsztucekonceptualnej,wktórejnastąpiłoprzesunięciewtradycyjnym
sposobiedefiniowaniasztukiiwartościowaniadziełzartefaktunaznaczenie.
Tostworzyłowarunkidlarozwojusztukiefemerycznej,instalacjiiperformance,
aletakżespowodowałopowstanieszerokiegospektrumdziełperformatywnych,
