Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
15
nigdywCzombrowieniebyło.Pewnezamieszaniewprowadzadatawidocznanaznakuwod-
nympapieru.rok1821!Zpewnościąaniwtymczasie9aniwzbliżonymdotejdatywperspekty-
wiekilkulatprzekładniemógłbyćukończony9możenawetpracatranslatorskaniebyłajeszcze
rozpoczęta.Wiemyprzecież9żedopierow1828r.ambitneprzedsięwzięciezmierzałokukoń-
cowi.Jeślinawetprzyjmiemy9żedosporządzeniaczombrowskiejkopiiwykorzystanopapierod
dawnabędącywposiadaniukopistylubtłumacza9toitakjestpewne9żeprzed1828r.przekład
niebyłukończony.Niewątpliwieistniałyjużjednakfragmentyprzekładu9któryniekoniecznie
wykonywanowkolejnościukładusur.Gotowewersetymogłybyćpoddawanekonsultacjom
wkręgachmuzułmańskichorazdyskutowanewkręgachfilomackich.DwórwCzombrowie
mógłbyćmiejscemspotkaniadyskusyjnegonadgotowymjużfragmentemfilomackiejinicja-
tywyprzekładowej9adresowanejdonowogródzkichTatarów5;jakopokłosietakiegospotkania
mogłapozostaćwdworskimarchiwumomawianaidyskutowanapartiaprzekładu.Znaczyłoby
torównież9żewpodworskimarchiwumwCzombrowienigdyniebyłojegocałości.
Naczęśćstawianychprzeznaspytańodpowiedzipadływewcześniejszychpublikacjach
dotyczącychtegoodkrycia6.
To9codotądniezostałozbadaneiwyjaśnione9wymaganatomiastposzerzonej9pogłębionej
kwerendywarchiwachpolskich9białoruskichilitewskich.Byćmoże-takżewrosyjskich(Pe-
tersburg9Moskwa)9alenatoniezbędnesąśrodkifinansowe.
Jakopodstawafilologicznanaszychbadańzostałyuwzględnionenastępująceźródła7:
1.NieznanydotądfragmentrękopisuprzekładuKoranuzzespołuarchiwalnegoziemiań-
skiegodworuwCzombrowie9zawierający26końcowychsur(rozdziałów)tejKsięgi.
2.KorIn(brakinnychdanychnakarcietytułowej)edycjipoznańskiejzok.1848r.(rok
wydanianiepewny).WliteraturzeprzedmiotuedycjatajestnazywanaprzBkłIdBmfi-
lomIckim;obejmuje11początkowychsur(rozdziałów)świętejKsięgi.Zachowałysię
zaledwie2-3egzemplarzetejnigdynieukończonejedycji.
3.KorIn(Al-KorIn)żZIrIbskiBgoprzBkłIdpolskiJInIMurzyTIrIkBuczIckiBgo)TItIrI
zPodlIsiI9Warszawa1858.JesttopierwszydrukowanypełnyprzekładKoranunajęzyk
polski.
4.ArabskirękopiszezbiorówGrodzieńskiegoPaństwowegoMuzeumHistoriiReligii(Bia-
łoruś)9identyfikowanywmuzealnymkatalogujakoKorIn9będącyjednak(re)translitera-
cjąnaalfabetarabskipolskiegoprzekładuz1858r.9znadaniemmuformytradycyjnego
tefsiru.
5.WykłIdwiIrymIchomBtIńskiBjczyliiślImskiBj«JózefaSobolewskiegoz1830r.Jestto
rodzajkatechizmulubpodręcznikareligiimuzułmańskiej.Autor9zabiegającyodrukfilo-
mackiegotłumaczenianadworzecaraMikołajaI9niewątpliwiedysponowałjegorękopi-
sem9cytowałbowiemfragmentytegoprzekładuwWykłIdziBwiIrymIchomBtIńskiBj«
6.Wcelachporównawczychorazinterpretacyjno-objaśniającychzostałyuwzględnione
innepolskieprzekładyKoranu9atakżedostępne9tzn.przetransliterowanerękopisyreli-
gijne(tefsiry9kitaby9chamaiłył)Tatarów-muzułmanówWielkiegoKsięstwaLitew-
skiego.
5
Por.m.in.ustalenia.Z.J.Wójcik9FilomIckiprzBkłIdAlkorInudlITItIrównowogródzkich9nLiteratura
LudowaD19959t.399nr39s.15-28.
6
Por.przyp.2.
7
PracearabskojęzycznesąodczytywanezgodnieztranskrypcjąISO9natomiastzabytkipiśmiennictwa
TatarówWKLsąodczytywanezgodnieztradycjąkitabistyczną9tj.zsystememC.Łapicza9opartymna
wcześniejszychustaleniachA.K.Antonowicza.
