Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
destatura,feritateacvenationebisontis,tj.Pieśńowyglądzie,dziko-
ściipolowaniunażubra),programowoiostentacyjnieodrzucając
wszelkiornamentmitologiczny.Utwórtenpowstał,gdypoetaprze-
bywałwRzymiezdworemErazmaCiołka(1474–1522),biskupa
płockiego,którypostanowiłobdarowaćpapieżaLeonaX,jednego
zwybitniejszychmecenasówkulturyrenesansu,wypchanymokazem
żubraistosownymdotegopoematem.Plantenniezostałzrealizowa-
ny,gdyżLeonXibiskupCiołekzmarliprzedukończeniempoematu,
aadresatkąwydanegow1523r.dziełazostałaostateczniekrólowa
Bona.Ponadniewątpliwiedoraźnymprzesłaniemutworu,mającego
wspieraćantytureckąpolitykępapiestwa,górujeniezwykleplastyczne
isugestywneprzedstawieniezimowegokrajobrazulitewskiejpuszczy,
samegożubraorazpolowaniazkulminacyjnąscenąuśmiercaniazwie-
rzęcia.Mikołajowi,korzystającemuzapewnezodkrytychwłaśnie
późnoantycznychpoematówmyśliwskich,udałosięstworzyćdzieło
podwielomawzględamijeprzewyższające;polskipoetanasączył
utwórbogactwemszczegółówidynamikąobrazów,którezawdzięczał
zarównodoświadczeniu,znajomościpuszczyisztukimyśliwskiej,jak
iniewątpliwemutalentowipozwalającemunamalarskieopisy,jużto
realistyczne,jużtobliskiebarokowemuniemalsensualizmowi.Nie
brakteżwutworzewątkówitonówosobistych,doktórychzaliczyć
trzebazamykającąutwórmodlitwędoMatkiBoskiej,jednązpięk-
niejszychsuplikacjiwstaropolskiejpoezjireligijnej.
Najwybitniejszegopolskiegoprzedstawicielaznalazłjednak
humanizmchrześcijańskiwosobiegdańszczaninaJanaDantyszka,
choćniejesttojedynyiwystarczającykontekstdlajegoutworów.
Dantyszek,urodzonywGdańskujakonajstarszysynJanavonHöfena,
wykształconywAkademiiKrakowskiej,byłczłowiekiemświatowym,
humanistąiEuropejczykiem,od1504r.dyplomatąwsłużbieJana
OlbrachtaiZygmuntaStarego.Misjedyplomatyczne,m.in.nadworze
cesarzaMaksymilianaIiKarolaV,wieloletnipobytnadworzehisz-
pańskimsprawiły,żeutrzymywałkontaktyosobisteikorespondencyj-
nezwiększościąwybitnychludzitychczasów,takichjakThomas
More,ErazmzRotterdamu,HermánCortés,BaldassareCastiglione,
MarcinLuterczyFilipMelanchton.Częściowotylkoopublikowana
ogromnakorespondencjaDantyszka(trwająpracenadwydaniemca-
łości)pozostaniejednymznajwybitniejszychpomnikówpolskiego
27
